Энэтхэг, Гоа, Бамболин - Өнгөрсөн бямба гаригт Дээрхийн Гэгээнтэн Ладакаас буцах замдаа Делид хоёр хоног саатсан бөгөөд энэ үед Тайланд – Төвөдийн солилцооны хөтөлбөрийн гишүүд бараалхав.
“Тайланд – Төвөдийн шашны хооронд илүү дотно харилцаа тогтоох эхлэлийг тавьж байгаад би их баяртай байна. 1960-аад онд бид 4 төвөд ламыг Бангкок руу илгээж байсан бгөөд тэд тай хэл болон бусад зүйлд суралцсан ч, хожим нь бидний харилцаа тасарсан.” хэмээн Дээрхийн Гэгээнтэн хэлэв.
“Үйл хөдлөл бүрийнхээ төлөө хариуцлага хүлээх ёстойг буддизм бидэнд сургадаг. Бурхан Багш эхэндээ бидний л адил энгийн нэгэн байсан ч, удаан хугацааны нөр их зүтгэлийн үр дүнд Бодгаяад гэгээрлийг олсон билээ. Хүн бүрт гэгэээрлийн хутаг оршдог гэдгийг Бурхан Багш айлдаж, зөвхөн мөргөл залбирал бус, сэтгэлээ номхотгохын чухлыг онцгойлон захьсан юм.”
Бурханы сургаалийг Шантаракшита гэгээн анх 8 дугаар зуунд Төвөдөд дэлгэрүүлэхдээ Дарма-Дээдийн номын үндэс болсон винайн ёсыг нэвтрүүлж, эхний 7 хуврагт сахил хүртээж байжээ. Өнөөдөр ч бид буддын бусад уламжлалын хамт винайн ёсыг баримталж байна.”
Тайландаас ирсэн төлөөлөгчид 2019 оны 2-р сард Бодгаяад буддизмыг амьдралд ойртуулах чиглэлээр хоёр өдрийн бага хурал хийх саналтай буйгаа Дээрхийн Гэгээнтэнд илтгэлээ. Уг арга хэмжээний зорилго нь буддын үнэт мэдлэг, зөвөлгөөг 21 дүгээр зууны ард иргэдэд хэрхэн хүртээлтэй болгохыг судлахад агуулагдах ажээ. Дээрхийн Гэгээнтэн тэдний энэ санаачилгыг дэмжив.
Дараа нь Нобелийн энх тайвны шагналт Кайлаш Сатьяртхитай уулзахдаа Дээрхийн Гэгээнтэн орчин үеийн Энэтхэгт эртний Энэтхэгийн мэдлэгийг сэргээх талаар үүрэг хүлээн зорьж байгаа талаар ярилцлаа.
“Орчин үеийн боловсрол хийгээд материаллаг хөгжил рүү тэмүүлэх тэмүүллийг сэтгэл хөдлөлийн тухай ойлголт, сөрөг сэтгэл хөдлөлийг хаах арга замтай хослуулж чадах нь ганц Энэтхэг орон юм. Өнөөдөр эртний Энэтхэгийн их мэдлэгийг сэргээх шаардлага байгааг би харж байна. Тэрхүү мэдлэг нь сэтгэлийн амар амгаланг дэлгэрүүлэхэд үнэтэй хувь нэмэр оруулах нь дамжиггүй”.
Шударга бус явдлаас үүдэн гарсан уур нь энергийн зөв эх сурвалж болох талтай хэмээн Сатьяртхи хэлэв. Дээрхийн Гэгээнтэн хариулахдаа, уур эрч хүч өгч болох ч, тэр нь сохор бөгөөд байгаа онох нь ховор байдаг гэлээ. Гэвч нигүүлсэхүйн үүднээс хүч хэрэглэх явдал байдгийг тэрээр хүлээн зөвшөөрлөө.
Махатма Ганди мэндэлсний 150 жилийн ойг тэмдэглэх санаачилгын тухайд Энэтхэг орон ахимса буюу хүч үл хэрэглэх зарчмыг дэлхий нийтэд түгээхэд түүчээ болох ёстой хэмээн Дээрхийн Гэгээнтэн хэлэв. Эрх чөлөөний төлөөх тэмцлийн эхэн үед хүч үл хэрэглэхийг сул доройн шинж хэмээн хүмүүс үздэг байсан бол өнөөдөр энэ нь хүчирхэгийн илэрхийлэл гэж илүү олон хүн ойлгох болсон хэмээн тэрээр цохон тэмдэглэв. Сэдэл болох хүчин зүйл нь каруна буюу нигүүлсэхүй, харин түүнээс улбаалан гарах үйл хөдлөл нь ахимса буюу хүч үл хэрэглэх зарчим байх ёстойг Далай Лам дэлгэрүүлэн тайлбарласан байна.
Карунаг нийгмийн амьдралд хэрхэн оруулах талаар сонирхож буйгаа Сатьяртхи илэрхийллээ.
“Хэрвээ хүн нөхцөл байдлыг бодитоор үнэлж, өргөн хүрээгээр харж чадвал эерэг үр дүн гарна. Нөхцөл байдлыг бодитоор бус, явцуу хүрээнд үнэлснээс болж асуудал үүсдэг.” хэмээн Дээрхийн Гэгээнтэн хэлэв.
Энэ өдөр Далай Лам Делигээс Гоа-г зорин ниссэн бөгөөд маргааш Гоа-гийн Менежментийн их сургуулийн 25 жилийн ойн арга хэмжээний хүрээнд яриа хийнэ. Түүнийг Даболим нисэх буудалд буухад их сургуулийн захирал Ажит Парулекар, удирдах зөвлөлийн тэргүүн Ашок Чандра болон орон нутгийн засаг захиргааны төлөөлөл тосон угтлаа.