Дээрхийн Гэгээнтэн XIV Далай Лам
Menu
Search
Social
Language
  • XIV Далай Лам
  • Ажлын хуваарь
  • Зургийн цомог
  • Видео
Монгол
Дээрхийн Гэгээнтэн XIV Далай Лам
  • Твиттер
  • Фейсбүүк
  • Инстаграм
  • Youtube
LIVE Шууд
  • Эхлэл
  • XIV Далай Лам
  • Ажлын хуваарь
  • Мэдээ
  • Зургийн цомог
  • Видео
  • Live - Монгол
  • Дэлхийн өдөрт зориулсан илгээлт
  • Бусад
Хэлсэн үг, илгээлт
  • Compassion and Human Values
  • World Peace
  • Environment
  • Religious Harmony
  • Buddhism
  • Retirement and Reincarnation
  • Tibet
  • Transcripts and Interviews
  • Acceptance Speeches
  • Dolgyal (Shugden)
Номын айлдвар
  • Номын айлдварт суухад анхаарах зүйлс
  • Дарамсала хотын хөтөч
  • "Оюун судлахуйн найман бадагт" шүлгийн тайлбар
  • Үнэн үгийн залбирал
  • Цогт Цагийн хүрдэн буюу Дүйнхор бурхны бүтээлийн тухай
Оффис
  • Нийтийн уулзалт
  • Хувийн уулзалт
  • Хэвлэлд өгөх ярилцлага
  • Урилга
  • Холбоо барих
  • "Далай Лам Траст" сан
Ном
  • Science and Philosophy in the Indian Buddhist Classics, Vol. 1: The Physical World
  • The Book of Joy Journal
  • The Dalai Lama on Environment - Collected Statements 1987-2017
  • The Book of Joy
  • The Heart of Meditation
  • A Force For Good: The Dalai Lama's Vision for Our World
Бүх номыг үзэх
  • Номын айлдвар
  • ↝
  • "Оюун судлахуйн найман бадагт" шүлгийн тайлбар

Оюун судлахуй: Гуравдугаар бадаг

Түгээх

Явдал, мөр бүхэнд өөрийн сэтгэлийг 

Ямагт ажиглан шинжээд нисванис төрөх дариуд

Бусдыг хорлох учир 

Булт даруй түүнийг хүчлэн буцаах болтугай. 

Энэ шүлэг бурхны шашны анхааран авлагын мөн чанарыг илэрхийлж байна. Бурханы сургаалд номын тухай ярихдаа нирваан буюу зовлонгоос ангижрах тухай ярьдаг. Зовлонгоос ангижрах, нирваанд хүрэх, тэвчил, орхил буюу хорихуй нь жинхэнэ ном юм. Тэвчил, орхилын олон түвшин байдаг. Жишээлбэл, хүн амины хэргээс буюу аллагаас зайлсхийх нь номын нэг хэлбэр байж болно. Гэхдээ үүнийг Бурханы ном гэж нэрлэх боломжгүй, учир нь хүн амины хэргээс зайлсхийх нь хуулийн дагуу шашингүй хүн ч хэрэгжүүлж болох зүйл юм. Бурханы шашны уламжлалд номын мөн чанар нь зовлонгийн үндэс болсон зовлон, нисваанис (санск: клеша, төв: нёнмон)-аас ангижирсан эрх чөлөөнд хүрэхүй юм. Энэ бадагт нисваанис буюу зовлонг үүсгэх сэтгэл, бодлуудтай хэрхэн тэмцэх тухай өгүүлж байна. Бурханы номыг хэрэгжүүлэгч хүний хувьд жинхэнэ дайсан бол дотоод дайсан буюу муу сэтгэл, сөрөг сэтгэл хөдлөл юм гэж хэлж болно. Эдгээр сэтгэл хөдлөл болон муу сэтгэлээс зовлон, шаналал үүсдэг. Бурханы номыг хэрэгжүүлэгч шавь бидний жинхэнэ зорилго бол энэ дотоод дайсныг ялах юм. Эдгээр оюун санаа болон сэтгэл хөдлөл, нисваанист сэтгэлийн эсрэг эмийг хэрэглэх нь номыг хэрэгжүүлэх гол алхам бөгөөд ямар нэгэн байдлаар түүний үндэс суурь болдог тул гурав дахь бадагт анхнаасаа санамсрыг дадуулах нь маш чухал гэдгийг илэрхийлж байна. Хэрэв та өөрийн дотоод муу сэтгэл, бодлуудын сөрөг талыг анзаарч хязгаарлахгүйгээр зөнд нь орхиж байгаа бол тэдгээрт чөлөөтэй давамгайлах эрх мэдэл өгч байгаатай адил юм. Гэсэн хэдий ч, хэрэв тэдгээрийн муу талыг анхааралтай ажиглах дадлага хийгээд байдал муу сэтгэл дөнгөж үүсэхийн төдийд шууд дарж чадна. Та тэдэнд бүрэн дүүрэн сөрөг сэтгэл хөдлөл, бодол болж хөгжих боломж, орон зай өгч болохгүй. Гурав дахь бадагт, үүний эсрэг ерөндгийг хэрхэн хэрэглэхийг тайлбарлахдаа миний бодлоор, сэтгэл хөдлөл бодитой үүссэн, мэдрэгдсэн үед хэрэглэх аргыг зааж өгчээ. Ерөнхийдөө сэтгэл хөдлөлийн үндэс рүү орохын оронд тодорхой сөрөг сэтгэл хөдлөл, бодлуудад тохирох ерөндгийг хэрэглэхийг санал болгож байна. Жишээлбэл, уур хилэнгийн эсрэг хайр, энэрлийг хөгжүүлэх хэрэгтэй. Аливаа зүйлд шунах тачаахаас сэргийлэхийн тулд тухайн зүйлийн муу тал, хүсээгүй шинж чанарын талаарх бодох гэх мэт. Өөрийн бардам зан эсвэл омгийн сэтгэлийг дарахын тулд та даруу байдлыг төрүүлэх үүднээс дутагдалтай, сул талуудаа эргэцүүлэн бодох хэрэгтэй. Жишээлбэл, та дэлхий дээрх бүх зүйлийг бүрэн дүүрэн мэдэхгүй гэдгээ бодож болно. Миний өмнө байгаа дохионы хэлний орчуулагчийг авч үзье. Түүний орчуулахдаа хийж байгаа нарийн төвөгтэй дохиог харахад би юу болж байгааг огт мэдэхгүй байна. Энэ нь бардам занг арилгах нэг арга, туршлага мөн юм. Миний хувийн туршлагаас харахад, би бага зэрэг бардам зан хөдлөх бүрд компьютерын талаар боддог. Ингэж бодохоор миний бардамнал үнэхээр дарагддаг шүү!

(Дээрхийн гэгээн Далай ламын 1998 оны 11-р сарын 8-нд Вашингтон хотод тайлбарласан Оюун судлахуйн найман бадагтын эхний гурав нь энэ болно.)


Энэ хэсэгт

  • Номын айлдварт суухад анхаарах зүйлс
  • Дарамсала хотын хөтөч
  • "Оюун судлахуйн найман бадагт" шүлгийн тайлбар
    • Оюун судлахуй: Эхний бадаг
    • Оюун судлахуй: Хоёрдугаар бадаг
    • Оюун судлахуй: Гуравдугаар бадаг
    • Оюун судлахуй: Дөрөвдүгээр бадаг
    • Оюун судлахуй: Тав, зургаадугаар бадаг
  • Үнэн үгийн залбирал
  • Цогт Цагийн хүрдэн буюу Дүйнхор бурхны бүтээлийн тухай

Ажлын хуваарь - Ойрын

Бат оршил өргөх ёслол - Энэтхэг, ХП, Дарамсала

2025 он 6 дугаар сар 4

Өглөө Дээрхийн гэгээнтэн Далай лам бээр Даржэлин дэх Төвөд сургуулийн төгсөгчид,...

Далай ламын мэлмий гийсний ойд зориулсан хүндэтгэлийн баяр, бат оршил өргөх ёслол - Энэтхэг, ХП, Тэгчин Чойлин Дарамсала

2025 он 6 дугаар сар 30

Өглөө Дээрхийн гэгээн Далай ламын мэлмий гийсний 90 насны ойд зориулсан (төвөд ц...

Бат оршил өргөх ёслол - Энэтхэг, ХП, Дарамсала

2025 он 7 дугаар сар 5

Өглөө Дээрхийн гэгээн Далай лам төв хийдэд Төвөдийн Хилийн чанад дахь Засгийн га...

Ажлын хуваарь - Бүрэн

  • Твиттер
  • Фейсбүүк
  • Инстаграм
  • Youtube
  • Зохиогчийн эрх Дээрхийн Гэгээнтэн Далай Ламын оффист хадгалагдана.

Түгээх

  • Фейсбүүк
  • Твиттер
  • Цахим шуудан
Хуулах

Choose Language

  • Chinese
  • Tibetan
  • English
  • Hindi
  • Japanese
  • Italiano
  • Français
  • Deutsch
  • Spanish
  • Russian
  • Vietnamese

Олон нийтийн сүлжээ

  • Фейсбүүк
  • Твиттер
  • Инстаграм
  • Youtube

Choose Language

  • Chinese
  • Tibetan
  • English
  • Hindi
  • Japanese
  • Deutsch
  • Italiano
  • Français
  • Spanish
  • Russian
  • Vietnamese

Search Website

Popular Searches

  • Schedule
  • Biography
  • Awards
  • Homepage
  • XIV Далай Лам
    • Намтар хийгээд өдөр тутмын амьдрал
      • Өөртөө хүлээсэн үндсэн үүргүүд
      • Товч намтар
      • Төрснөөс дүрвэх хүртэл
      • Өдөр тутмын амьдрал
    • Онцлох үйл явдал, шагнал өргөмжлөл
      • Онцлох үйл явдлууд
      • Гавьяа, шагнал 2000 - Өнөө хүртэл
        • Гавьяа, шагнал 1957 - 1999
      • Гадаад орнуудын өндөр тушаалтай албаны хүмүүстэй хийсэн уулзалт, 2011 - Өнөө хүртэл
        • Гадаад орнуудын өндөр тушаалтай албаны хүмүүстэй хийсэн уулзалт, 2005 - 2010
        • Гадаад орнуудын өндөр тушаалтай албаны хүмүүстэй хийсэн уулзалт, 2000 - 2004
        • Гадаад орнуудын өндөр тушаалтай албаны хүмүүстэй хийсэн уулзалт, 1990 - 1999
        • Гадаад орнуудын өндөр тушаалтай албаны хүмүүстэй хийсэн уулзалт, 1954 - 1989
      • Айлчлал
        • Айлчлал 2010 оноос - Өнөөг хүртэл
        • Айлчлал 2000 он - 2009 он
        • Айлчлал 1990 он - 1999 он
        • Айлчлал 1980 он - 1989 он
        • Айлчлал 1959 он - 1979 он
  • Ажлын хуваарь
    • 2025 Archive
    • 2024 Archive
    • 2023 Archive
    • 2022 Archive
    • 2021 Archive
    • 2020 Archive
    • 2019 Archive
    • 2018 Archive
    • 2017 Archive
    • 2016 Archive
    • 2015 Archive
    • 2014 Archive
    • 2013 Archive
    • 2012 Archive
    • 2011 Archive
    • 2010 Archive
    • 2009 Archive
    • 2008 Archive
  • Мэдээ
  • Зургийн цомог
  • Видео
  • Хэлсэн үг, илгээлт
  • Номын айлдвар
    • Номын айлдварт суухад анхаарах зүйлс
    • Дарамсала хотын хөтөч
    • "Оюун судлахуйн найман бадагт" шүлгийн тайлбар
      • Оюун судлахуй: Эхний бадаг
      • Оюун судлахуй: Хоёрдугаар бадаг
      • Оюун судлахуй: Гуравдугаар бадаг
      • Оюун судлахуй: Дөрөвдүгээр бадаг
      • Оюун судлахуй: Тав, зургаадугаар бадаг
    • Үнэн үгийн залбирал
    • Цогт Цагийн хүрдэн буюу Дүйнхор бурхны бүтээлийн тухай
  • Оффис
    • Нийтийн уулзалт
    • Хувийн уулзалт
    • Хэвлэлд өгөх ярилцлага
    • Урилга
    • Холбоо барих
    • "Далай Лам Траст" сан
  • Ном
  • Live - Монгол
  • Дэлхийн өдөрт зориулсан илгээлт
  • Шууд дамжуулалт