Авир чанар муут хэн нэгэн
Ажваас хилэнц, зовлонд нэрвэгдэх цагт
Алт эрдэнэсийн сантай учирсан мэт
Аяа, олдохуйяа хэмээн энхрийлэн барих болтугай!
Энэ бадагт зан авир, гадаад төрх, дутагдал гачигдал болон өвчин эмгэг зэргээсээ болж бусдад гадуурхагдаж байгаа хүмүүстэй холбоотой жишээг авч үзжээ. Бодь сэтгэлийг дадуулагч хэн боловч ийм хүмүүстэй таарвал тэднийг жинхэнэ үнэт эрдэнэ олсон мэт сайтар анхааран халамжлах нь зүйтэй. Энэрэнгүй сэтгэлийг дадуулагч хүн бөгөөс ийм хүмүүсээс жигшин цэрвэхийн оронд тэдэнтэй харилцах буюу ярилцахыг хичээх нь зүй. Үнэндээ тэдэнтэй харилцах нь бидний оюун санааг хөгжүүлэхэд асар их түлхэц болж чадна.
Эмзэг бүлгийн хүмүүст чиглэсэн нийгэм, хүмүүнлэгийн үйл ажиллагаа явуулдаг христийн шашны итгэгч ахан дүүсийн жишээ олон байдгийг онцлон хэлье. Манай энэ цаг үеийн нэгэн тод томруун үлгэр дуурайл нь бол ядуу хүмүүсийн төлөө нэгэн насаа зориулсан Тереза эх юм. Тэрбээр энэ бадагт гарч байгаа гол санааг үйл хэргээрээ үлгэрлэн харуулсан юм.
Иймд би дэлхийн олон орны буддын шашны төвүүдэд айлчлах болгондоо буддын шашны төв нь зөвхөн ном айлдах, бясалгалын хичээл заах нь хангалтгүй гэж хэлдэг юм. Маш сайн ажилладаг буддын шашны төв олон байдаг. Зарим төвд барууны лам нар сайн суралцаж Төвөдийн уламжлалт бишгүүр хөгжмийг тоглож сурсан байх нь ч бий! Харин би тэдэнд нийгэм, хүмүүнлэгийн чиглэлээр үйл ажиллагаа хэрэгжүүлэх хэрэгтэйг онцолж хэлдэг юм. Чингэвэл бурхны шашны сургаалын зарчмууд сая нийгэмд бодитой хувь нэмэр оруулж чадна.
Зарим төв буддын сургаалын зарчмуудыг нийгэмд хэрэгжүүлж эхэлж байгаад баяртай байна. Жишээлбэл, Австралид асрамжийн газар байгуулж, өвчтэй хүмүүст тусалж, ДОХ-ын халдвартай хүмүүсийг асардаг буддын төвүүд байдаг. Мөн хорих ангид хүмүүжигчдийн оюун санааг боловсруулах чиглэлээр уулзалт зохион байгуулж, зөвлөгөө өгдөг буддын төвүүдийн талаар ч мөн сонссон. Эдгээр нь маш зөв үлгэр дуурайл мөн юм. Гадуурхагдсан, тэр дундаа хоригдож байгаа хүмүүсийн хувьд нийгэмд хүлээн зөвшөөрөгдөхгүй байгаагаа мэдрэх нь маш харуусам хэрэг. Үүнээс болж тэдний зүрх сэтгэл гүнзгий шархлаад зогсохгүй илүү өргөн хүрээгээр авч үзвэл нийгэмд ч бас хохиролтой юм. Тэр хүмүүст нийгмийн бүтээн байгуулах үйл ажиллагаанд хувь нэмэр оруулах бололцоо, чадвар байсаар атал ийм боломжийг бүрдүүлж өгдөггүй. Зүй нь нийгэм нийтээрээ ийм хүмүүсийг шүүн буруутгалгүй нааштай хандаж, тэдний оруулж чадах хувь нэмрийг бодитой хүлээн зөвшөөрөх нь чухал гэж бодож байна. Ингэснээр тэд нийгмийн нэг хэсэг гэдгээ мэдэрч, эргээд нийгэмдээ юу хийж бүтээх талаар бодож эхлэх болно.
