Энэтхэг, ХП, Дарамсала – Үргэлжилсэн хүйтэн, бүрхэг тэнгэрийн дор Зүглаг Хан дуганы өмнөх номын айлдварын талбайд ойролцоогоор 7000 гаруй хүмүүс Дээрхийн Гэгээнтэн Далай Ламын айлдварыг сонсохоор хуран цугласан байлаа. Тэдний 2000 гаруй нь Өмнөд Энэтхэг дэх томоохон хийдүүдийн лам хуврагууд байх бөгөөд бусад нь энгийн төвөд иргэд, мөн 54 улс орны 800 гаруй жуулчид энэ удаагийн номын айлдварт хамрагдаж байна.
Дээрхийн Гэгээнтэн Далай Лам товлосон цагаас өмнө хүрэлцэн ирж номын айлдвараа эхэлсэн юм.
“Өнөөдрөөс эхлэн бид “Төв үзлийн шим” номын зүүлт тайлбарын хамт унших болно. Богд Зонхов “Их тарнийн мөрийн зэрэг” номын эхэнд “Бид эсэргүүцэгч нарт учир шалтгааныг таниулах зарчмаар Бурхан Багшийн айлдварыг ойлгуулах хэрэгтэй” гэж айлдсан. Мөн би Наландын 17 бандидагийн соёрхол”-д ч: “Бурхан Багшийг дагаж буй бид ч түүний сургаалийн талаарх мэдлэг дээр суурилсан сүсэг бишрэлтэй байх нь нэн чухал. Үүний тулд бид ямар нэгэн туйлшрах үзэлгүйгээр Бурхан Багшийн айлдварыг гүн, нарийн судлах хэрэгтэй” гэсэн билээ. Эртний Энэтхэгт адил бус үзэл онол ихэд дэлгэрсэн юм. Тэдгээрийн тухай номлосон Вхававивекагийн энэ ном нь энэ талын судалгаанд чухал холбогдолтой.”
“Адиша гэгээн 11 зууны үед Төвөдөд “Бодь мөрийн зул” номоо зохиосон нь адил бус үзэл онолын түвшинд бус, тодорхой зам мөрөөр хүмүүсийн сэтгэл санааг засах зорилготой байв.”
“Би “Сонгодог 13 ном”-ын аман дамжлагыг Хүннү Лама ринбочэ, гэвш Ригзин Тэнба, Кэнпо Гунгаванчүг нараас хүртсэн юм. Дээрээс нь “Төв үзлийн шим” номын аман дамжлага хүртэх нь зүйн хэрэг гэж бодсон билээ. Гэвч судлан үзэхэд энэ номын аман дамжлага байсангүй. Тиймээс энэ номын зүүлт тайлбар хийхийг Кенпо Гунгаванчүгээс би хүссэн ба тэрээр миний хүсэлтийг хүлээн авч энэхүү зүүлт тайлбарыг зохиосон юм.”
Дээрхийн Гэгээнтэн Далай Лам номоо уншиж эхэллээ. Тэрээр уг номын нэрийг тайлбарлах хэсэгт номын энэтхэг нэр болон төвөд нэрийг зайлшгүй дурдах ёстой гэсэн эртний Төвөдийн Соронзон Гамбу болон Тисрон Дэзэн хаадын шийдвэрийг тайлбарласан юм.
Дараа нь орчуулагчийн мөргөл үйлдсэн хэсэг байв. Мөн Төвөдийн номт хаан болох Ти Ралбажаны зарлиг дагуу энэтхэг хэлээс орчуулагдсан номыг гурван сав аймагт хуваасан ба ингэхдээ ном бүрийн эхэнд гурван өөр мөргөл үйлдэж ялгадаг байв. Энэхүү номын орчуулагч нь Манзушри бурханд мөргөл үйлдсэн тул уг ном абидармын номын аймагт харъяалагдаж буй аж.
Дараа нь хэд хэдэн удаа гэгээн гэрэлийн тухай дурдаж байгааг онцлоод энэ тухай өчигдөрийн номын айлдварт гарсанчлан Бурхан Багш гуравдугаар номын хүрдийн үед үүнийг гүнзгий тайлбарласан гэдгийг ахин дурдлаа.
“Энэ номыг зохиосны учир юу вэ? Учир нь энэхүү номыг үзэж судласнаар бодь сэтгэлийг төрүүлж улмаар гэгээрлийн зам мөрөөр замнах явдал юм. Товчдоо бодь сэтгэлийг төрүүлсэн хүмүүс бусдын төлөө гэх сайхан сэтгэлийг хэзээ ч орхигдуулдаггүй ба бусдыг гэгээрлийн үнэн зөв зам мөрөөр хөтлөхийг хүсдэг. Үүний тулд үнэн зөв зам мөрийг номлодог юм.”
Дээрхийн Гэгээнтэн ахин ловон Бхававивека төв үзлийн ном сургаалын зарим нэг ялгааг гарган номлосон анхны эрдэмтэн байсан гэдгийг тэмдэглэн хэллээ.
Эхний бүлэг болох “Бодь сэтгэлийг үл алдахуй” бүлгийг уншиж дуусаад хоёр дахь бүлэг “Зөв зам мөрд оршихуй” хэсгийг уншиж эхэллээ.
Тэрээр нарийн ухамсарын тухай айлдахдаа клиник үхлийн дараах бие цогцос нь муудахгүй олон хоногоор оршиж байсан лам нарын тухай ярьсан юм. Шинжлэх ухааны эрдэмтэд үүнийг нэн ихээр сонирхож байгааг тэрээр дурдлаа. Бурханы шашны үүднээс үүнийг нарийн ухамсарын үргэлжлэл оршсоор байгаагийн шинж гэж үздэг гэв.
Дээрхийн Гэгээнтэн 3-р бүлгийн дунд хүртэл уншаад өнөөдрийн айлдвараа өндөрлөв. Номын айлдвар маргааш ахин үргэлжилнэ.
