Энэтхэг Улс, Дармасала - Өнөөдөр өглөө Дээрхийн Гэгээнтэн Далай Лам Тайландын идэвхтэн Сулак Сивараксагийн удирддаг Идэвхитэй Буддистуудын олон улсын сүлжээний гишүүдтэй уулзлаа. Уулзалтанд Тайланд улсаас 35, Энэтхэгээс 41, Бирмээс 37 мөн түүнчлэн АНУ, Япон, Өмнөд Солонгос, Бангладеш, Индонези, Шри Ланка, Непал, Тайвань, Хонконг, Швейцарь, Унгар, Шведээс ирсэн хүмүүс тус тус багтжээ.
"Хүн төрөлхтний хувьд бид бүгдээрээ аз жаргалтай амьдрахыг хүсдэг. гэвч бид байнга бэрхшээлтэй тулгарч байдаг. Энэ мэт олон асуудлууд нь бид бусдыг харахдаа ‘бид’ ба ‘тэд’ гэсэн утгаар үздэгтэй холбоотой юм. Мөн түүнчлэн өнөө үед шашны нэрийн дор мөргөлдөөн болж байгааг бид харж байна. Манай шашны уламжлалууд дотор ч хоорондын ялгаа бий. Жишээ нь Пали уламжлалд гүн ухааны 18 сургууль багтдаг байсан бол Санскрит уламжлалд 4 байжээ.
“Янз бүрийн хандлагатай хүмүүс өөр өөр байр суурьтай байдаг боловч хамгийн чухал санаж байх зүйл бол шашны бүх уламжлалууд хайр энэрлийг төлөвшүүлэхийн ач холбогдлыг онцлох явдал юм.”
"Та бүхний мэдэж байгаачлан, Бурхан Багш өөрийн дагагч нартаа түүний хэлсэн, заасан зүйлийн талаар асуулт тавьж байхыг уриалж байсан билээ. Үүнтэй холбоотойгоор Нагаржуна, Чандракирти, Буддхапалита зэрэг Наландагийн мастерууд түүний сургаалийг шууд хүлээн авах ба тайлбарлах шаардлагатай хэсэг гэж ангилсан юм.”
"Бидний цуглуулсан эх сурвалжуудад Бурхан Багшийн айлдсан 108 боть, дараа үеийн буддын мастеруудын тайлбарласан 225 боть ном багтдаг. Бид эдгээр номын агуулгыг шинжлэх ухаан, гүн ухаан, шашин шүтлэгийн үүднээс ангилсан юм. Энэхүү шинжлэх ухаан, гүн ухааны материалыг академик түвшинд судлах боломжтой гэж би үзэж байна. Тиймээс бид шинжлэх ухаан, гүн ухааны үүднээс Буддын сургаалиудыг эмхэтгэн төвөд хэлээр эрхлэн гаргасан ба мөн англи, хятад, орос, монгол хэлээр орчуулагдсан бөгөөд цаашид ч өөр хэлнээ орчуулагдах болно.”
Дээрхийн Гэгээнтэн Буддын сургаалийг судлах шаардлагатай байгааг онцоллоо. Тэрээр пали уламжлал нь Бурхан Багшийн суурь сургааль, ялангуяа винайн уламжлалыг дамжуулдаг болохыг нотлон хэллээ. Олон жилийн өмнө Тайландад зочилж байснаа дурсаж, Тай лам нарын хатуу чанд амьдралын хэв маяг нь гүн сэтгэгдэл төрүүлж байсныг дурдсан юм. Мөн Австралийн Мельбурн хотноо болсон Дэлхийн шашны парламентын уулзалтын үер Бирмийн хоёр ламтай уулзахдаа винайн ёс нь Төвөд ба Бирмд нийтлэг зүйл болох тухай хэлэхэд тэд гайхаж байсан тухай ярив.
Дээрхийн Гэгээнтэн өөрийн тухайд хүн төрөлхтний эв нэгдэл, үнэт зүйлийг төлөвшүүлэхийн ач холбогдлыг хүмүүст сануулах, шашин хоорондын эв эеийг дэмжих үүрэг хүлээж байдгаа дурдлаа. Тэрээр мөн Төвөд хүнийхээ хувьд Төвөд хэл, соёлыг хадгалах, Төвөдийн байгаль орчныг хамгаалах тал дээр санал бодлоо илэрхийлэх үүрэгтэй гэдгээ мэдэгдэв. Төгсгөлд нь тэрээр Энэтхэгийн оюун ухаан, сэтгэл хөдлөлтэйгээ ажиллах талаарх эртний мэдлэгийг дахин сэргээх үүргийнхээ талаар тайлбарласан юм.
Дээрхийн Гэгээнтэн оролцогчдын асуултанд хариулахдаа өнөөгийн залуусын сэтгэл гутрал, цөхрөх хандлага нь одоогийн боловсролын тогтолцооноос улбаатай гэлээ. Түүний ажиглаж буйгаар орчин үеийн боловсрол нь сэтгэл хямралыг яаж арилгах, эерэг хандлагыг хэрхэн дэмжих талаар бага анхаарч, сэтгэлийн амар амгаланд хүрэх арга барилд хангалтгүй анхаарч байна гэлээ. Тэрээр үүнийг хэрхэн өөрчлөх талаар бодож тунгаахыг сонсогчдод уриалав.
