Энэтхэг, Шинэ Дели - Энэ өглөө Дээрхийн Гэгээнтэн Далай Лам хиндү, муслим, сийк, жейн, христийн шашны төлөөлөгч нартай Дели дэх Гандигийн ашрамд уулзлаа. Тэд эхлээд Гандигийн дурсгалд хүндэтгэл үзүүлээд дараа нь энэ удаагийн үйл ажиллагааг дурсахын тулд номын сангийн өмнөх талбайд мод суулгасан юм.
Өчигдөр Морари Бабужи тусгай зан үйлээр эхэлсэн тайзан дээр Дээрхийн Гэгээнтэн Далай Лам болон бусад шашны төлөөлөгч нар хамтдаа цуглаж Лорд Рамын магтаалыг уншив. Энэхүү үйл ажиллагаа сүүлийн есөн өдрийн турш үргэлжилж байгаа ажээ. Дараа нь Харижан Севак Сангийн гишүүд болон зочид хамтдаа энэ удаагийн үйл ажиллагаа эхэлснийг бэлэгдэн зул өргөлөө.
Доктор Шанкар Кумар Саняал хүрэлцэн ирсэн шашны удирдагч нарт талархал илэрхийлээд 1930-1940 оны хооронд Ганди агсан амьдарч, ажиллаж байсан энэ газарт тавтай морилохыг хүсэв. Дараа шашны тэргүүн нар үг хэлсэн ба бүгд шашин хоорондын эв нэгдэл, ялангуяа эртний Энэтхэгийн хүч үл хэрэглэх ахимса болон энэрэнгүй сайхан сэтгэлийн каруна үзлийг дэлгэрүүлэх, үүн дээр нэмээд байгаль дэлхийгээ хайрлах гэсэн зүйлүүдийг ярьлаа.
Хиндүгийн Садхви Багавадхи Сарасватиг төлөөлж свами Чидананд Сарасвати болон Баба Рамдев нар байлаа. Харин муслимын шиа урсгалыг төлөөлж Маулана Кокаб Мухаррам байсан ба сүнни урсгалыг төлөөлж Маулана Махмууд Мадани хүрэлцэн ирсэн байв. Жиани Гурбачан Синх сийк уламжлалыг төлөөлж ирсэн бол эцэг Ажит Патрик христийн шашныг төлөөлжээ.
Дээрхийн Гэгээнтэн Далай Лам шашны ахан дүүс нарт хүндэтгэл үзүүлээд үг эхлэв.
“Дэлхийн томоохон шашнууд энэрэл хайр, энх тайвныг номлоод зогсохгүй үүнийг хэрхэн дэлгэрүүлэх арга замыг ч номлосон юм. Үүн дотроос “хүн төрөлхтний нэг” гэдэг ойлголт нь бусдыг ахан дүүс гэж харах хамгийн оновчтой арга билээ. Мөн ийм ойлголтыг авч чадвал бид өөр хоорондоо эв найрамдалтай сайхан амьдрахын үндэс суурь болж чадна.”
“Өнөө цагт шашны номлолд Эзэн тэнгэрт итгэл үнэмшилтэй байх, бусдыг энэрч хайрлах, хүлцэл тэвчээртэй байх тухай номлосоор байтал шашны нэрийн өмнөөс дайн тулаан хийж байна. Нөгөөтэйгүүр Энэтхэг орон нь өнө удаан жилийн уламжлалт үзэл онол болох хүч үл хэрэглэх, энэрэнгүй байх зарчмыг тууштай хадгалж ирсэн учир адил бус олон шашин эв нэгдэлтэйгээр нэгэн дор удаан оршиж ирсэн юм. Энэ уламжлалт ойлголтын нөлөөгөөр Энэтхэгт дэлхийн бүх том шашнууд энд амар тайван, ямар нэгэн айдасгүйгээр үйл ажиллагаагаа явуулж иржээ. Хэдийгээр бүгд гүн ухааны адилгүй үзэл онолтой ч энэрэл хайрыг түгээх тал дээр бүгд нийтлэг байдаг. Иймээс л шашны нэрийн өмнөөс зөрчил үүсдэг нь санаанд багтахгүй зүйл болоод байна.”
Дээрхийн Гэгээнтэн Далай Лам цааш нь ярихдаа Энэтхэг орон нь үүгээр ханалгүй шашин хоорондын эв нэгдлийг дэлхий дахинд улам хөгжүүлэхийн төлөө үлгэр жишээ болж бусдыг уриалах хэрэгтэй гэж зөвлөв. Мөн тэрээр дэлхий дээр нэг тэрбум хүмүүс шашин шүтлэггүй байгаа ч тэд бидний ахан дүүс хэвээрээ байх болно гэдгийг тэмдэглэн хэллээ. Тэд бидэнтэй л адил зовлонгүй, аз жаргалтай байхыг хүсч буй гэв.
Дээрхийн Гэгээнтэн мөн тэдгээр хүмүүст хандан шашны номлол дахь сэтгэл санааг тайвшруулах шаматха, билиг оюуныг хөгжүүлэх випашяанагийн номлолыг орчин үеийн академик арга замаар үзэж судлах боломжтой гэлээ. Ингэж чадвал шашин шүтдэг, эс шүтдэгээс үл хамааран хүн төрөлхтөнд ач тусаа өгөх болно гэсэн юм.
“Бурханы шашинд ч санскрит болон пали уламжлал гэж бий. Санскрит уламжлалын хувьд хутагт Нагаржуна Бурхан Багшийн айлдварыг учир шалтгаан, логик зарчмаар тайлбарлан дэлгэрүүлсэн юм. Тэд Бурхан Багшийн адил бус сургаалийг нягтлан судалж, ямар тайлбартайгаар хүлээн авахыг номлосон юм. Үүнчлэн шашин шүтдэг эсэхээс үл хамаарч бид эргэлзэн, судалж үзэх нь чухал билээ.”
“Өнөө цагт хүн төрөлхтөн бид бүгдээрээ анхаарлаа хандуулах бас нэгэн чухал асуудал бол хүн амын өсөлт, цаг уурын өөрчлөлт билээ. Бид байгаль орчноо хамгаалах тал дээр дорвитой алхам хийх хэрэгтэй байна. Эх дэлхий маань бидний амьдран суух ганц орон гэр минь бөгөөд хэрэв энэ хэт их халж эхэлбэл бид хаашаа ч зугатах боломжгүй юм. Тиймээс бид хамтдаа цэнгэг усаа хамгаалж, мод тарьж, ой модыг шинээр бий болгох хэрэгтэй.”
Тэрээр үгийнхээ төгсгөлд Энэтхэгийн эртний мэдлэг боловсрол болох сэтгэл хөдлөл ба оюун ухааны ойлголтыг орчин үеийн мэдлэг боловсролтой уялдуулж чадвал олон хүн сөрөг муу сэтгэлээ арилгах, сэтгэл санаа нь амар тайван байх боломж бүрдэнэ гэлээ. Уур хилэн гэх мэт сөрөг муу сэтгэлүүд нь ямар нэгэн зүйлийг хэт дөвийлгөн үзсэнээс үүдэлтэй, гэтэл үнэн чанартаа юмс бүхэн үзэгдэж буй шигээ бус бөгөөд үүнийг орчин үеийн квантын физикт ч тайлбарласан тухай ярьлаа. Энэ бүгдийг ойлгож чадвал сөрөг муу сэтгэлийг арилгахад амархан болно гэв.
Дараа нь Рам Катхаагийн үзүүлбэр явагдаж дууссаны дараа Морари Бабу Дээрхийн Гэгээнтэн Далай Ламд талархал илэрхийлэв.
Үйл ажиллагаа өндөрлөөд олон зочид хамтдаа үдийн зоог барьлаа.
