Бурхан Багшийн хорвоод мэндэлсэн, гэгээрсэн, нирваан дүрийг үзүүлсэн өлзий билэгт Их Дүйчэн өдрийн мэндийг дэлхийн өнцөг булан бүрд буй нийт бурханы шашинтнууддаа дэвшүүлье.
Шагжамүни Бурхан Багш өдгөөгөөс 2600 жилийн тэртээ эртний Энэтхэгийн Шагжа овгийн хааны хүү болон мэндэлсэн билээ. Пали болон санскрит аль аль уламжлалд Бурхан Багш зуны тэргүүн сарын шинийн 15-ны тэргэл сартай өдрийн үүр хаяарах цагаар гэгээрлийн хутгийг олсон гэж үздэг юм. Мөн энэ хоёр уламжлалын аль аль нь Бурхан Багшийг анхнаасаа гэгээрсэн төрөлхтөн байгаагүй агаад зохих нөхцөл, шалтгааныг бүрдүүлж, буяны хийгээд билгүүний гэх хоёр их чуулганыг хураасны үрээр ийнхүү гэгээрэлд хүрсэн гэдэг дээр санал нэгддэг билээ. Санскрит уламлалаар бол тэрээр тоолшгүй олон галавын турш ийнхүү сайн мөрийг бүтээснээр, Бурханы - Номын, Төгс жаргалангийн, Хувилгааны гэсэн дөрвөн лагшинг олсон гэдэг.
Бурхан Багш хоосон чанарын бясалгалыг төгс гүйцээсэн нь билиг билгүүний лагшин мөн бөгөөд эндээс бусад лагшин урган гардаг. Төгс жаргалангийн лагшин нь зөвхөн хутагт бодьсадва нарт, харин хувилгаан лагшин нь бүгдэд үзэгддэг аж. Шагжамүни Бурхан Багш болбоос хамаг амьтны тусыг бүтээх их үйлсийг тасралтгүй бүтээсэн дээд хувилгаан лагшинт дүрээр ертөнцөд заларсан нь тэр байжээ.
Бурхан Багшийн сургаал, ном нь бодит амьдралд хэрэгжихүйц байдаг. Энэ сургаал нь зөвхөн нэг хэсэг бүлэг хүн, эсвэл тусгай нэг улс оронд хамаатай биш, хамаг амьтанд тусыг бүтээх хүчтэй. Хүмүүс энэ сургаалыг өөрийн чадвар, авьяас, сонирхлынхоо дагуу нийцүүлэн судалж, хэрэгжүүлж болно. Тухайлбал, би хүүхэд байхаасаа буддын сургаалыг судалж эхэлсэн бөгөө эдүгээ 86 насанд хүрсэн ч номоо судалсаар л байгаа билээ. Тиймээс би аль чадахын хэрээр, буддын шашинтнуудтай уулзах бүртээ, тэдэнд сургаал номын утгыг шинжилж, бодитоор хэрэгжүүлдэг, жинхэнэ XXI зууны буддын шашинтан байгаарай гэж захидаг юм. Үүний тулд номыг сонсох, уншихын дээр уншсан, сонссоноо эргэцүүлж, өөртөө дадуулах хэрэгтэй.
Хэдийгээр бидний амьдарч буй энэ цаг үеийн байдал нь Бурхан Багшийн заларч байсан тэр үеэс хойш ихээхэн өөрчлөгдсөн боловч түүний сургаалын шим буюу гол цөм нь яг л 2600 жилийн өмнөх тэр үеийн хүмүүст бүрэн нийцэж байсантай адил орчин үеийн бидэнд ч бас нийцтэй, тустай хэвээр байна. Пали болон санскрит уламжлалын аль алинд нь мунхагийн харанхуй ба зовлонгоос гэтлэх аргууд бий. Бурхан Багш бусдад хор хүргэхийг тэвчиж, аль чадахын хэрээр тэдэнд тусалж явахыг л энгийнээр сургасан билээ.
Энэ сургаалыг нь хэрэгжүүлэхийн тулд бид эхлээд хамаг амьтан яг л өөртэй минь ижил зовлонгоос зугтаж, аз жаргал, амар амгаланг эрдэг гэдгийг ухаарах хэрэгтэй юм. Зовлонг бус баяр баясгалан, эрх чөлөөнд тэмүүлэх нь хүн төдийгүй хамаг амьтан бүгдийн жам ёсны эрх мөн. Хэдий тийм боловч хувь хүн аз жаргалтай байх эсэх нь бусадтай хэрхэн харилцахаас ихээхэн хамаардаг билээ. Бусдыг хүндэтгэх мэдрэмж, тэдэнд санаа тавих чадварыг хөгжүүлснээр бид хамаг зовлон, бэрхшээлийн уг болсон өөртөө хэт анхаарах буюу хувиа хичээх үзлээ багасгаж чадахаар барахгүй, баяр баясгалангийн эх ундарга болох сайхан сэтгэлээ улам арвидуулах болно.
Өлзий билэгт энэ сайхан өдөр бурханы шашинтнууд Бодьгаяа, Лүмбини, Кэнди болон бусад ариун номын орон газруудаар эргэл, мөргөл хийн буян үйлдэж байгаа нь тодорхой. Дэлхийн нийтэд тулгараад буй сорилт, бэрхшээл, Ковид-19 цар тахлыг хамтдаа даван туулахын төлөө хүчээ нэгтгэхэд хамаг сайн буянаа зориулцгаая.
Хамаг амьтны сайн сайхны төлөө залбирал, ерөөлөө өргөе.
Дээрхийн Гэгээнтэн XIV Далай Лам
2021 оны 05 сарын 26.
