Энэтхэг, УТ, Ладак - Ладакт амьдардаг Төвөдийн нийгэмлэгийн 6500 гаруй гишүүд, тэр дундаа сургуулийн сурагчид, Ладакийн Чантан нутгийн нүүдэлчид өнөөдөр Төвөдийн хүүхдийн сургуульд цугларсан байлаа. Тэд дуулах, бүжиглэх үзүүлбэрээр Дээрхийн Гэгээнтэн Далай Ламыг угтан авлаа.
Дээрхийн Гэгээнтэн тэдэнд хандан өөрийг нь болон хэдэн арван мянган төвөдүүдийг Энэтхэгт орогноход хүргэсэн нөхцөл байдлын талаар дурсан ярьсан юм.
“1959 оны 3-р сард Лхасын бослогыг өдөөсөн нэг хүчин зүйл бол Лхас хотод байрлаж байсан Хятадын цэргийн эрх баригчид намайг дөнгөж ирээд байсан Хятад жүжигчдийн шоунд урьсан явдал юм. Би явахыг зөвшөөрсөн. Гэсэн хэдий ч Төвөдийн олон нийт Хятадын удирдагчийн урилгаар намайг ямар ч бие хамгаалагч дагуулж явах ёсгүй гэсэн болзлыг мэдсэн даруйдаа намайг явахыг зөвшөөрөхгүй гэдгээ мэдэгдэв.”
“Энэ үед Төвөдүүд коммунист эрх баригчдад итгэхээ больж, нөхцөл байдал сайжирна гэсэн итгэл найдвараа алдсан байлаа. Үүний үр дүнд 10,000 гаруй Төвөдүүд Норбүлинга ордныг хамгаалахын тулд бүслэсэн юм. Түүнээс гадна тэд намайг ямар ч тохиолдолд Хятадын цэргийн хуаранд битгий очоорой гэж гуйж билээ.”
“Энэ хооронд Хятадын армийн төлөөлөгчид дайралт хийж, ордны барилгыг буудахаас зайлсхийхийн тулд намайг ордны яг хаана байрлаж байгааг хэлэхийг албаныханд уриалсан байна. Энэ нь хэнийг ч тайтгаруулж чадаагүй хоёрдмол утгатай хүсэлт байсан юм.”
“Мэргэ төлөг тавих зэрэг хэд хэдэн эх сурвалжийг ажиглаж үзсэний эцэст би 3-р сарын 17-ны орой 22.00 цагийн үед Норбүлингагаас гарахаар шийдэв. Явахаасаа өмнө би ордны сахиусын сүмд Гомбо сахиусын өмнө салах ёс гүйцэтгэж билээ.”
“Эрх чөлөөнд хүрэх аялалын төгсгөлд бид Энэтхэгийн хил дээрх Даван нутгийн захад ирэхэд Энэтхэгийн засгийн газар биднийг угтан авах болно гэсэн мессежийг хүлээн авлаа. 1956 онд Бурхан Багшийн их дүйчэнд оролцохоор Энэтхэгт ирэхдээ заримтай нь найзалж байсан албаны хүмүүстэй уулзсанаар сэтгэл амар болсон юм.”
"Хэдийгээр бид цагаачлан ирсэн ч биднийг "Энэтхэгийн ард түмэн, засгийн газрын зочид" гэж үздэг байсан. Жар гаруй жилийн турш бидэнд үзүүлсэн тэдний сайхан сэтгэл асар их байсан юм шүү. Бид тэдэнд үүрд талархах болно."
Дээрхийн Гэгээнтэн Богд Зонховын “Бодь мөрийн зэргийн ерөөл” номын төгсгөлийн шүлгийг эш татав.
Хэзээ нэгэнтээ их хөлгөнд арван явдлаар
Ёсчилон бүтээхийн төлөө шамдахуй дор
Хүчин төгөлдөр бүрд үргэлж нөхөрлөж
Өлзий хутагийн далай зүг бүхэнд түгэх болтугай
Дээрхийн Гэгээнтэн нэмж хэлэхдээ, энэ олон жилийн турш тэрээр Богд Зонховын энэхүү ерөөлд гардагчлан,
Эрдэнэт бурханы шашин дэлгэрээгүй,
Дэлгэрсэн ч доройтсон тэр зүгт
Их энэрлээр сэтгэл минь хөдөлж
Тус амгалангийн сан үүнийг улам тодруулах болтугай
хэмээхийг үргэлж санаж байсан гэдгээ тайлбарласан юм.
Дээрхийн Гэгээнтэн цааш нь өгүүлэхдээ Төвөдийн ард түмний чин зоригийг мятрашгүй гэж тодорхойлж буйгаа онцолсон юм. Өөрт нь итгэх итгэл, сүсэг нь гуйвшгүй гэдгийг тэрээр мэдэгдэв.
"Гималайн бүс нутгийн ард түмэн Төвөдүүдтэй буддын шашны соёлын өвийг хуваалцдаг. Хятадын эрдэмтдийн дунд бидний уламжлалаас суралцах, ялангуяа оюун ухаан, сэтгэл хөдлөлийн талаар юу ойлгодог, хор хөнөөлтэй сэтгэл хөдлөлийг даван туулах арга замын талаар суралцах сонирхол улам нэмэгдэж байна.”
“Цаг үе өөрчлөгдөж, үнэн ялах болно. Удахгүй Хятадад байдал сайн тал руугаа өөрчлөгдөх шинж тэмдэг байна. Иймд та бүхэн эрч хүчтэй байж, ахан дүүсийн сэтгэлгээгээ хадгалаарай. Хөгжилтэй байж, тайван байгаарай."
Гималайн ард түмэнд хандан Дээрхийн Гэгээнтэн Далай Лам өөрсдийн багш нараа сонсож, ном уншиж, сурсан зүйлээ эргэцүүлэн бодож, ойлгосон зүйлээ эргэцүүлэн Буддын сургаалыг идэвхтэй дагахыг уриалав.
Төгсгөлд нь Дээрхийн Гэгээнтэн цугласан хүмүүсийн дунд ийм олон залуучууд байгааг хараад сэтгэл хангалуун байгаагаа мэдэгдлээ.
