Энэтхэг, ХП, Дарамсала - Шриланкын Амарпура Самбудда Сасанодаяа Махиндаванса хийдийн ахмад лам Васкадүве Махиндаванса Маха Наяака Теро болон Шриланкын Төвөдийн буддист ахан дүүсийн холбооны үндэслэгч, ерөнхийлөгч доктор Дамэнда Порагэ тэргүүтэй төлөөлөгчидийн урт удаан хугацааны туршид төлөвлөсөн ажил өнөөдөр биелэлээ олсон юм. Тэд Шриланкад хадгалагдаж байсан Бурхан Багшийн ринсрэл шүтээнийг Дээрхийн Гэгээнтэн Далай Ламд өргөн барьлаа.
Бурхан Багшийн лагшин эрдэнээс үлдсэн ринсрэлийг Аллакаппа, Капилавасту, Кушинагар, Пава, Ражагриха, Рамаграма, Вайшали болон Ветапида зэрэг найман хаант улс, сувраганд хуваан тараасан түүхтэй. Пипрахва дахь Шагжа овгийн ордон төвлөрсөн Капилавасту суурины туурьнаас XIX зууны сүүлийн энэхүү ринсрэл шүтээнийг олсон байна. 1898 онд Английн элч төлөөлөгч Уиллим Пеппе Шриланкын ахмад лам Шри Субути Маханаяке Тэрад уг ринсрэлийг өргөн барьсаныг Шриланкад залсан түүхтэй ажээ.
Энэ өглөө Шриланкын ахмад ламтан тэргүүтэй төлөөлөгчид Кангри нисэх онгоцны буудалд газардсан даруйдаа Дээрхийн Гэгээнтний өргөөний зүг хөдлөв. Цагаан торгон хадаг, цэцэгс, хүж тэргүүтнийг гартаа барьцгаасан төвөдийн сүсэгтэн олны төлөөлөл Дарамсалагын доод захаас Зүглаг Хан дуган хүртэлх зам дагуу зогсон зочдод хүндэтгэл үзүүлж байлаа. Ганчэн Кюшон, Төвөдийн Төв захиргаа болон Зүглан Хан дуганы ойролцоо сүсэгтнүүд олноороо цугласан байлаа. Замын хоёр талыг бурханы шашны болон Төвөдийн туг далбаа хийсгэн чимэглэсэн байв.
Төвөдийн урлагийн холбооны дуучид бүжигчид дуу бүжгийн өргөл өргөхтэй зэрэгцэн Бурхан Багшийн ринсрэл шүтээн, Шриланкын ахмад ламтан тэргүүтэй төлөөлөгчдийг угтахаар Дээрхийн Гэгээнтэн Далай Лам өргөөнийхөө үүдэнд залрав.
Намжал дацангийн лам хуврагууд бүрээ бишгүүр үлээн, шар торгон шүхэр намируулан Бурхан Багшийн шүтээн болон Шриланкын төлөөлөгчдийг хүндэтгэлтэйгээр угтан авсан юм.
Дээрхийн Гэгээнтэн зочид төлөөлөгчдийг угтан авч хамгийн эхэнд Бурхан багшийн ринсрэл шүтээнд хүндэтгэл үзүүллээ. Улмаар Дээрхийн Гэгээнтэн зочид төлөөлөгчдийн хамтаар уулзалтын өрөөний зүг хөдөлсөн юм.
Энэхүү уулзалтанд Самдонг ринбочэ, Лин ринбочэ, Кирти ринбочэ болон Төвөдийн төв засгийн газрын тэргүүн Пенпа Церин нар мөн оролцсон юм.
Шриланкын ахмад лам Васкадүве Махиндаванса Маха Наяака Теро,
“Шриланкын буддистууд бид Дээрхийн Гэгээнтэн таны дэлхийн сайн сайхны төлөөх үйлсэд машид талархалтай ханддаг. Бурхан Багшийн айлдвар сургаалиудын охь шим бол бусдыг энэрч хайрласан энэрэнгүй сайхан сэтгэлийг хөгжүүлэх билээ. Дээрхийн Гэгээнтэн та Бурхан Багшийн үйл хэргийг үргэжлүүлэн түүний нэгэн адил амьтны тусыг бүтээсээр ирсэн. Амьтан бүхэнд бусдыг энэрч хайрласан энэрэнгүй сайхан сэтгэл буй. Бусдыг энэрч хайрласан энэрэнгүй сайхан сэтгэлийг хөгжүүлэх нь дээдийн ном мөн. Хүмүүс бид бүгдээрээ адилхан, тийм ч учраас нэг нэгэндээ асрал хайрын сэтгэлээр хандах учиртай.”
“Таныг амьтны тус амгалангийн тулд өнө удаан залраарай хэмээн залбираад Бурхан Багшийн ринсрэл шүтээнийг өргөн барьж байна.”
Дээрхийн Гэгээнтнийг Бурхан Багшийн ринсрэл шүтээнд мөргөхтэй зэрэгцэн Шриланкын лам хуврагын төлөөлөл өлзий дэмбэрэлийг билэгдэн ерөөл айлдав.
Дээрхийн Гэгээнтэн,
“Дэлхий даяар Бурхан Багшийн айлдвар сургаалийг сонирхон судалж буй хүмүүсийн тоо нэмэгдсээр байна. Цогт Наландагийн уламжлал бол оюун ухааныг тэлэх арга замыг заадаг. Бурханы шашныг сүсэг бишрэлийн үүднээс бус учир шалтгаан логикын үүднээс сонирхон судалж буй эрдэмтэдтэй би уулзаж байлаа. Тэд Бурхан Багшийн айлдвар сургаалиуд, тэр дундаа бурханы шашны сэтгэл судлалыг ихээхэн сонирхон судалж байна.”
“Олон жилийн өмнө Хятадын удирдагч асан Мао Зэдон намайг шинжлэх ухаанч гэж магтаад харин шашин бол хор гэж хэлж билээ. Өнөө цагт шинжлэх ухааны эрдэмтэд бурханы шашныг ихээхэн сонирхон судалж буйг тэрбээр харсан бол бодлоо өөрчлөн буддист болох байсан болов уу гэж би боддог. Учир нь бурханы шашин бол шинжлэх ухааны арга барилыг өөртөө шингээсэн байдаг.”
“Би бүх шашны уламжлалд хүндэтгэлтэй ханддаг. Гэвч зөвхөн бурханы шашин л учир шалтгаан логикт суурилдаг. Тийм ч учраас бид шинжлэх ухааны эрдэмтэдтэй уулзаж санал бодлоо чөлөөтэй солилцож чадаж байна. Эхэндээ бурханы шашинд маш болгоомжтой эргэлзээтэй ханддаг байсан хэдий ч төдөлгүй бурханы шашинтан болсон эрдэмтэдтэй би тааралдаж байлаа.”
“Өнөөдөр дэлхий дахинд энх тайван юу юунаас илүү чухал байна. Энэ бол Бурханы Багшийн айлдвар сургаалийн гол цөм юм. Гэсэн хэдий ч би бурханы шашныг дурьдахгүйгээр олон нийтийн үнэт зүйлс болох шашнаас ангид ёс суртахуун, бусдыг энэрч хайрласан энэрэнгүй сайхан сэтгэлийг онцлон тэмдэглэхийг хичээдэг. Хамгийн чухал нь бусдыг энэрч хайрласан халуун дулаан сэтгэл юм. Тиймээс би бусдыг энэрч хайрласан энэрэнгүй сайхан сэтгэлийг хөгжүүлэхийг уриалсаар ирсэн билээ. Бурхан Багшийн айлдвар сургаалийг шашнаас ангид үзэл санааны үүднээс аль болох олон хүмүүст ойлгуулахыг би хичээж байна. Та бүхэн энэ тал дээр ямар бодолтой байна?”
“Энэ бол ирээдүйд чиглэсэн маш зөв арга барил юм” хэмээн ахмад ламтан Маха Наяака Теро хариулав.
Дээрхийн Гэгээнтэн Далай Лам,
“Дэлхий дахинд энх тайван юу юунаас илүү чухал болсон. Энх тайвны талаарх хамгийн эхний ойлголт биднийг анх эхээс төрж эхийн элбэрэл хайраар өсч хүмүүжсэн тэр цагаас эхлэлтэй. Энэ бол энх тайван, дотоод сэтгэлийн амар амгалангийн эхлэл бөгөөд бусдыг энэрч хайрласан энэрэнгүй сайхан сэтгэл энэ үеэс л соёолж эхэлдэг. Нэг ёсондоо бид асрал хайр, энэрэл нигүүлсэл хичээлийг энэ хорвоод мэндэлсэн даруйдаа авч эхэлдэг юм. Эхийн элбэрэл, хайр халамж бидэнд маш гүн гүнзгий нөлөө үзүүлдэг. Энэ их асрал хайрыг насан туршдаа хэвээр хадгалж, энэ асрал хайрын үүднээс бусдад ханддаг байх нь машид чухал юм.”
Уулзалт өндөрлөх үед Шриланкын төлөөлөгчид нэг нэгээрээ Дээрхийн Гэгээнтэнд хүндэтгэл үзүүлсэн юм.
Дээрхийн Гэгээнтэн Махиндаванса хийдийн ахмад лам Васкадүве Махиндаванса Маха Наяака Теро болон Шриланкын Төвөдийн буддист ахан дүүсийн холбооны үндэслэгч, ерөнхийлөгч доктор Дамэнда Порагэ нарт хийдэд залах Бурхан Багшийн шүтээнийг хайрлав. Дараа нь Дээрхийн Гэгээнтэн төлөөлөгч тус бүрт Бурхан Багшийн жижиг шүтээнийг мөн хайрласан юм. Эцэст нь өнөөдрийн түүхэн үйл явдлыг гэрч болгон дурсгалын зураг татуулсанаар энэ үйл ажиллагаа өндөрлөв.
