Анн Арбор хот, Мичиган муж, АНУ, 2008 оны 4-р сарын 20 (The Ann Arbor News) - Байгаль орчинг хамгаалах хариуцлага нь дэлхийн бүх хүн ам болон хувь хүний амьдралын үнэ цэнг эрхэмлэдэг Бурханы шашны сургаалтай уялддаг гэж Далай лам Ням гарагт хэлэв. Төвдийн шашны удирдагч Мичиганы Их сургууль дээр үдээс хойш болсон Тогтвортой байдлын лекц болон өглөөний айлдварын үеэр цугласан 7000 гаруй хүмүүст өөрийн дүр төрхийн нэг хэсэг болсон хошин ба даруу зангаараа мэндчилж ярилцав. Тэрбээр “Бид эх дэлхий, байгаль орчны хайрлан хамгаалах нь бид гэр орноо арчилж тордохтой адил юм. Энэ цэнхэр гариг бол бидний цор ганц гэр юм” гэж хэлсэн.
Далай ламын айлдвар, лекц уншсан сагсан бөмбөгийн заалны гадаа Хятадыг дэмжигч олон зуун жагсагчид уриа лоозон болон Хятадын далбааг барьсан байв. Дээрхийн гэгээн "Дэлхийн өдрийн эргэцүүлэл" сэдэвт лекцийнхээ үеэр энэ талаар түүний өргөн мэдлэгээс сонсохоор ирсэн бол алдаа болно. Харин хүмүүс энгийн сониуч зангаар энд хүрэлцэн ирсэн бол ямар ч асуудалгүй” гэж хэлэв. Тэрбээр эрдэмтэн судлаачид, мэргэшилтнүүдтэй уулзсан уулзалтаар байгаль орчныг хамгаалах хариуцлагын хэрэгцээ шаардлагын талаар ойлгож мэдсэн талаар дурдсан.
Тус их сургуулийн олон нийтийн аюулгүй байдлын төлөөлөгч Дайан Браун “гадаа жагсагчдын тоо 600-700 орчим бололтой. Олон хүмүүс удахгүй болох зуны Олимпийн наадмыг илтгэсэн "Бээжин 2008 Олимпийг дэмжигтүн" гэсэн бичигтэй цамц өмссөн байна” гэж мэдэгдсэн. Тэднийг цугларч байх үед жижиг нисэх онгоц “Далай лам Олимпийн бамбар луу дайрахаа зогсоохыг хүсье” гэсэн бичигтэй туг хийсгэн дээгүүр нисч өргөрчээ.
Өнгөрсөн сард Төвдөд болсон бослого хөдөлгөөнийг дэмжиж буйгаа илэрхийлэн, Сан Франциско хотод Олимпын бамбар аялуулах буухиаг жагсагчид саатуулж зогсоосны дараахь өдөр буюу 4-р сарын 10-нд Далай лам АНУ-д айлчлахаар хүрэлцэн ирсэн билээ. Далай лам ба түүний албаны хүмүүс Төвдийн бослого хөдөлгөөнийг дэвэргэх зорилгоор Олимпийн өмнөх бамбарын буухиаг ашигласан гэх Хятадын мэдэгдлийг Дээрхийн гэгээн няцааж үгүйсгэсэн. Тус жагсаалын үеэр Хятад болон Төвдийг дэмжигчид үг хэлээр хоорондоо дайралцаж, "Нэг Хятад" гэсний хариуд "Хаалгаа нээ! Төвд дотор юу болж байгааг харуулцгаа" гэх мэтээр хашгирч байсан.
Анн Арбор хотын нягтлан бодогч (36 настай) Жианбо Хан “Төвдөд гарсан үймээнийг намжаахын төлөө, мөн Олимпийн бамбарыг эсэхгүүцсэн жагсаал цуглааныг зогсоохын төлөө Далай лам өөрийн нэр нөлөөг ашиглах хэрэгтэй” гэжээ. Тэрээр Хятадын далбааг барьсан байх бөгөөд “Дийлэнх хятад хүмүүсийн хувьд Олимп бол тэдний олон зууны мөрөөдөл бөгөөд бид Олимпийн наадмыг хэн ч битгий тасалдуулаасай гэж хүсч байна. Энэ нь зөвхөн Хятадынх биш, бүх дэлхийн хүсэл" гэж хэлсэн. Анн Арборт амьдардаг Төвд гаралтай (40 настай) Лобсанг Жимпа “энэ мэтгэлцээн нь хувь хүмүүсийн зөрчил, харин улс төрийн шинжтэй. Би Хятад хүмүүст хайртай... Бид Хятадын ард түмний эсрэг огтхон ч биш, харин Хятадын бодлогыг эсэргүүцэж байна" гэжээ.
Өглөөний айлдварын үеэр Далай лам өмнөх өдөр түүний айлдсан энэрэл нигүүсэл болон мэргэн ухааны тухай Бурхны шашны сургаалийг үргэлжлүүлэн түгээн дэлгэрүүлэхийг хөхиүлэн дэмжив. Тэрээр хариултдаа Доктор Филь болон бусад ток шоуны хөтлөгчдөөс орчин үеийн соёлын хандлагаар амар хялбар засч залруулах арга зам хүлээхийг санал болгоогүй. Ууртай, хэрүүл маргаантай хүнтэй амьдрах тухай асуултад тэрбээр "Бид тэр уур хилэнгийн уг шалтгаан, нөхцлийг засах хэрэгтэй" гэж хариулав. Тэрээр асуултад хариулахаасаа өмнө түр бодолхийлснээ нүүр дүүрэн инээмсэглэж "Хамгийн сайн арга нь хол зайтай байхыг хичээ. Хэрэв эхнэр нөхөр байвал би хэлж мэдэхгүй. Хамгийн муу сонголт нь салах уу? Би мэдэхгүй" гэлээ.
Бямба гарагт тэрээр хүмүүсийг өөр өөр итгэл үнэмшилтэй ч, бусдыг хүндэтгэхийн зэрэгцээ өөрсдийн шашны уламжлалаа хадгалахыг уриалав. Тэрээр Ням гаригт хүмүүс яагаад Бурханы шашинд орох ёстой вэ? гэсэн асуултад хариулахдаа шашин хоорондын сэдвийг дэлгэрүүлэн өгүүлэв. Тухайлбал "Зарим төвд хүмүүс Мусульман шашинтай ч тэд Бурханы шашны үзэл санаанд нийцсэн амьдралаар амьдардаг. Христийн соёл дунд ч Бурханы шашинтан хүмүүс байж магадгүй. Энэ зүгээр, тийм үү?” гэж Далай лам хэлсэн. Гэвч тэрбээр “итгэл үнэмшлээ шүтэж ирсэн ч үр дүнг үзээгүй хүмүүст сонгох эрх, эрх чөлөө үргэлж байдаг” хэмээн дурдсан.
Тус их сургуулийн Байгалийн нөөц, хүрээлэн буй орчны сургуулиас ивээн тэтгэсэн Тогтвортой байдлын лекцийн үеэр Дээрхийн гэгээн “байгалийн нөөц хомсдсоор байх тул ялангуяа америкчууд өөрт байгаа зүйлсдээ илүү сэтгэл хангалуун байвал зохистой”, "Эд зүйлсийн үнэ цэнийн хязгаарлагдмал талуудыг бид ойлгож ухамсарлах нь зүйтэй. Бид үргэлж илүү ихийг хүсдэг. Миний бодлоор зарим амьдралын хэв маяг ... өөрчлөгдөх ёстой" гэв. Үзэгчдийн алга ташилтын үеэр тэрээр "Гэхдээ энэ бол миний ажил биш" гэж нэмж хэлэв.
Өглөөний гурван айлдварыг "Jewel Heart" Төвдийн Бурханы шашны сургалтын төв, Түвдийн сан, Garrison хүрээлэнгээс ивээн тэтгэжээ. Ням гарагийн өглөөний айлдварын төгсгөлд Далай лам "Jewel Heart" сургалтын төвд 10,000 долларын чек хандивласан бөгөөд зохион байгуулагчид нь тус арга хэмжээний аюулгүй байдлын хамгаалалт, сурталчилгаа зэрэг зардалд 52,132 доллар зарцуулсан гэж мэдэгдсэн. Нью-Йоркт төвтэй ашгийн бус байгууллага болох Garrison Хүрээлэнгийн ТУЗ-ийн дарга Жонатан Роуз “энэ мөнгийг дараагийн төлбөр, нэмэлт хөдөлмөрт зарцуулна” гэж хэлсэн.
Далай лам Даваа гарагт Мичиган мужийн Төрийн нарийн бичгийн дарга Паула Добрианскитэй ярилцах, мөн Мягмар гарагт Нью-Йоркийн Хамилтон дахь Колгейтийн их сургуульд үг хэлэх төлөвлөгөөтэй ажээ.
