Мельбурн, Австрали. 2007 оны 6 дугаар сарын 8 (Ассошиэйтед Пресс) – Дээрхийн гэгээн Далай лам хэрэв Хятад улс Төвөдөд өөртөө засах эрх олгохыг зөвшөөрөхгүй бол төвөд соёл 15 жилийн дотор "мөхөх" аюултайг баасан гарагт анхаарууллаа.
"Бидний баримталж буй бодлого тусгаар тогтнолыг эрэлхийлээгүй юм. Төвөдийн соёл,
хэл, хүрээлэн буй орчныг хамгаалан үлдэхийн тулд бодитой өөртөө засах эрхтэй
байхыг л бид хүсэж байна" хэмээн эх орноосоо дүрвэн амьдарч буй оюун санааны
удирдагч тэрбээр Мельбурн хотын сэтгүүлчдэд мэдэгдэв.
Өөрийн уламжлалт шар, хүрэн улаан өнгийн номын дээлээ асаасан, өдгөө 71 настай
Дээрхийн гэгээн Далай лам Хятад улстай хийж буй хэлэлцээрт ямар нэгэн ахиц
гарахгүй байгаад төвөд иргэдийн тэвчээр алдарч байгааг онцолж, "Хэрэв одоогийн
нөхцөл байдал ирэх 15 жилд хэвээр үргэлжилбэл Төвөд орон мөхөх байх гэж би
боддог" гэлээ.
Дээрхийн гэгээн энэ сарын сүүлээр Австралийн нийслэл Канберра хотод зочлох
төлөвлөгөөтэй байгаа бөгөөд үүнтэй холбогдуулан Хятадын Гадаад хэргийн яамнаас
Австралийн албаны хүмүүсийг Нобелийн Энх тайвны шагнал хүртсэн Далай ламтай
уулзахгүй байхыг анхааруулсан байна.
Австралийн зарим удирдагч Хятад улстай тогтоосон харилцан ашигтай гадаад
худалдааны гэрээндээ сэв суулгахгүй байх үүднээс Дээрхийн гэгээн Далай ламтай
уулзах эсэх тал дээр хоёрхон саналтай байгаа юм. Ерөнхий сайд Жон Ховард түүнтэй
уулзах эсэхээ хараахан зарлаагүй байгаагийн дээр ажлын хуваариа шалгаж байна гэсэн
тайлбар өгчээ.
Дээрхийн гэгээн “Хэрэв Ховард надтай уулзахыг хүсэхгүй байгаа бол асуудалгүй.
Хятад бол маш чухал улс, Хятадтай хийх худалдаа ч мөн адил чухал нь дамжиггүй.
Тиймээс Ерөнхий сайдад бага зэрэг хүндрэлтэй байгаа нь ойлгомжтой асуудал"
хэмээсэн юм.
Хятадын талаас түүхэндээ Төвөдийг олон зууны турш захирч ирсэн гэж мэдэгддэг ч
төвөдүүдийн олонх нь эх орноо тэрхүү түүхэн цаг хугацааны ихэнх үед тусгаар
тогтносон улс байсан гэж үздэг. Хятадын коммунист цэргүүд 1951 онд Төвөдийг эзлэн
авснаас хойш Бээжин тус бүс нутгийг хатуу гараар захирсаар ирсэн юм. Гадаадын
удирдагчид Дээрхийн гэгээн Далай Ламтай уулзах бүрд Хятадын тал дургүйцлээ
байнга илэрхийлдэг билээ.
1959 оны бослого дарагдсаны дараа эх орноосоо дүрвэн гарсан Дээрхийн гэгээн Далай
ламыг Хятадын удирдлагууд тусгаар тогтнолын төлөө нууц ажиллагаа явуулж байна
гэж буруутган, хамгийн ихээр эсэргүүцдэг.
