Ванкувер, Канад — 2006 оны 9 сарын 10 (Кристина Монтгомери / CanWest News Service) — Энэ гурван өдрийн арга хэмжээ “хайрын баяр” гэхээсээ илүү “энэрэл нигүүлсэлийн баяр” болж өнгөрөв.
Сурагчид тайзан дээр гарч, илүү энэрэнгүй хүн болохыг хүсэж буйгаа ярьж байлаа. Боловсролын мэргэжилтэнгүүд болон эрдэмтэдийн хэлснээр шинжлэх ухааны нотолгоонууд дээр суурилан энэрэл нигүүлсэлийн төлөвшил олгох бүрэн боломжтойгоос гадна энэ бүхэн зөвхөн хүүхдүүд төдийгүй, томчуудад ч мөн боломжтой гэжээ.
Бямба гарагт Ванкуверын General Motors Place-ийг дүүргэн цугларсан 12 мянга гаруй үзэгчдийн өмнө Далай лам энгийн атлаа гүн утгатай сургааль айлдав: “Энэрэнгүй амьдралаар амьдрах гэдэг бол хичээл зүтгэл тиймээс энэ амьдралын төлөө дахин, дахин хичээж зүтгээрэй.”
Канадын парламент өнгөрсөн зургаад сард санал нэгтэй баталсан Канадын хүндэт иргэн гэсэн өргөмжлөлийн хуулбарыг түүнд гардуулахад танхимд цугласан олон инээмсэглэл, алга ташилтаар дүүрэн байлаа. Канадын Холбооны Цагаачлалын сайд Монте Солберг Далай ламын GM Place–ийн лекцээс өмнө энэхүү тогтоолын хүрээтэй бичгийг гардуулсан байжээ.
Тайзны арын зохион байгуулалтын жижиг саатлаас болж Далай лам олны өмнө гарах хугацаа жаахан хойшилсон ч, үзэгчид нам гүмийг эвдэн өөрийн эрхгүй “O Canada” дууг дуулж эхлэв. Эхлээд ганц хүний намуухан хоолой, дараа нь бүхэл бүтэн цэнгэлдэх нэгэн дуугаар нийлэн дуулсан юм. Дууны дараагаар бүх хүмүүс алга ташиж, ёслолын үйл ажиллагаа амжилттай болж өрнөв.
Өөрийн нэрэмжит болох анхны боловсрол, судалгааны төвийн нээлтэд оролцохоор Ванкуверт морилсон Төвдийн Бурханы шашны хилийн чанд дахь тэргүүн Далай лам “зүрх сэтгэлийг боловсруулах”, “энэрэл нигүүлсэлийн үрийг тарих” сэдвээр сурагчид болон шинжлэх ухааны эрдэмтэд, боловсролын мэргэжилтнүүд зэрэг хүмүүстэй уулзан ярилцлаа.
Тэр уулзалтын үеэр Британийн Колумбийн Бёрнаби хотоос ирсэн 13 настай Беннет Чунг Орфеум театрт цугласан 2,800 хүний өмнө тайзан дээр гарахдаа багагүй догдолж байсан ч зориг гарган 71 настай Далай ламд:
“Танихгүй хүмүүст хэрхэн энэрэл нигүүлсэлийг төрүүлэх боломжтой вэ?” хэмээн асуухад Дээрхийн гэгээн: “Тэднийг эхлээд гэр бүлийнхээ гишүүн мэт сэтгэн бодоорой, үүний дараа чи тэдэнтэй танилцах ч шаардлаггүй болно” хэмээн айлдлаа.
Оройн математикийн хичээлдээ яарч буй Чунг энэ хариулт үнэхээр биширмээр хариулт байлаа гэж хэлэв.
Харин Саррид сурдаг 9 ба 11 настай эгч дүү Лиза, Аня Лау нарыг эцэг эх нь тэр өдөр сургуульд явахын оронд “энэрэл нигүүлслийн хичээлд” оролцуулахаар ирсэн ба яриа дууссанаас хойш 20 минут өнгөрсөн ч тэд гайхширсан, догдолсон хэвээр байлаа.
“Би үнэхээр сайн хүн байхыг хичээнэ. Хичээх л болно. Та ойлгож байна уу?” хэмээн Аня чин сэтгэлээсээ хэлэв.
Шинжлэх ухаан, боловсролын салбарын нэр хүндтэй мэргэжилтнүүд тайзан дээр гарахдаа инээмсэглэн мэндчилж, хүндэтгэлтэйгээр мэхийн ёслон судалгаагаа танилцуулан Далай ламд асуулт тавьлаа.
Баасан гарагийн өглөө болсон сурагчдын уулзалтаас эхлээд, баасан, бямба гаргийн янз бүрийн насны ангилалтай уулзалтуудад хүртэл хүмүүс Далай ламын үг бүрийг чимээгүйхэн бахдан сонсож байлаа. Харин тэрээр хошигнох бүрт л цэнгэлдэх танхим инээдээр бялхаж байлаа.
Түүний айлдсан зарим үг энгийн хэр нь гүн утгатай байв.
Энэрэнгүй байна гэдэг хархад энгийн болов ч хүнээс маш их хөдөлмөр шаарддаг зүйл. Гэхдээ эцэсийн эцэст, энэ л хүнийг аз жаргалтай болгож, нийгэмд амар амгаланг тогтоож чадна.
Зарим хариултууд үнэхээр гайхшрал төрүүлж байлаа. Нэг хүн аз жаргалын тодорхойлолтыг асуухад тэр: “Мэдэхгүй ээ.” хэмээн инээмсэглэн хариуллаа.
Зарим хариултууд гүн гүнзгий бөггөд ухаарал хайралж байв.
Дээхийн гэгээн: “Надад өглөө хамгийн сайхан. Бүх зүйл шинэхэн. Ялангуяа сайн өглөөний цай уусны дараа би их жаргалтай байдаг.”
Хүмүүсийг бодолд автуулсан үг ч олон байв.
Тэрээр XX зууныг цус урссан, хүчирхийллийн зуун байлаа, харин XXI зуун зүрх сэтгэл, энэрэл нигүүлслийн зуун байх ёстой хэмээн айлдлаа.
Харин зарим үг нь зарим үзэгчдийг шархлуулсан ч байж мэднэ.
“Шашны хувьд олон шашин байх нь олон үзэн ядалтыг төрүүлж байна. Үүний ашиг юу байна?” Гэвч тэр жинхэнэ сүсэгтнийг хүндэтгэхийг уриалж, мөн Бурханы шашинтанууд бурхангүй үзэлтнүүд учраас: “Би 9/11-ээс хойш хавчигдаж буй мусульманчуудын төлөө тэднийг хамгаалж, залбирч байна.” хэмээн айлдлаа.
Далай лам ням гарагт бизнес, нийгмийн салбарын удирдагч нартай хаалттай уулзалт хийхээр төлөвлөжээ.
Түүнтэй холбоотой тайлбар, хэлэлцүүлгийн подкаст, мэдээллийг Dalai Lama Center for Peace and Education–ийн цахим хуудсаас үзэж болно.
dalailamacenter.org
cmontgomery@png.canwest.com
