АНУ, Баффало — 2006 оны 09 сарын 21 (Жэй Рэй / The Buffalo News)
Дээрхийн гэгээн хуулийн салбарт ёс зүй, хайр энэрлийн тухай айлдвар айлдлаа.
30 мянган үзэгчтэй хөлбөмбөгийн цэнгэлдэхэд дээдийн номыг айлдсанаас нэг хоногийн дараа Дээрхийн гэгээн XIV Далай лам Баффалогийн их сургуульд хийсэн гурван өдрийн айлчлалаа илүү дотно уулзалт, ярилцаагаар өндөрлүүлэв. Энэ удаад тэрээр хуулийн салбарыг ёс зүй, өрөвдөн нигүүлсэх сэтгэлд тулгуурлан яаж чиглүүлж болох тухайд өөрийн бодолоо хуваалцжээ.
Бурхны шашны удирдагч тэрээр лхагва гарагт Баффалогийн их сургуулын Хууль зүйн танхимийн 160 хүний бүрэлдэхүүнтэй бага хуралд оролцож, “Бурханы шашин, хууль ба нийгмийн өөрчлөлт” сэдэвт асуулт хариултын уулзалт хийлээ.
Энэ нь Далай лам хууль эрх зүйн сэдвээр албан ёсоор асуулт авч буй цөөн тохиолдлын нэг юм хэмээн зохион байгуулагч профессор Ребекка Р.Френч онцоллоо.
Далай лам өөрийгөө хуульч биш хэмээн даруухнаар хэлсэн ч, өмнөх өдөр 30 мянган хүний өмнө айлдсанчлан тэр хуулийн мэргэжилтнүүдэд ч мөн адил ажлынхаа дунд энэрэнгүй, хүнлэг сэтгэлээ үргэлж хадгалах ёстойг уриалсан юм.
Хуульч Жэймс Л. Магаверн түүнээс:
“Хуулийн шаардлагаар үйлчлүүлэгчээ хамгаалах үүрэг, энэрэн нигүүлсэх сэтгэл хоёр зөрчилдөх үед яах вэ?” хэмээн асуухад Далай лам инээмсэглэн:
“Энэ бол хуульч нар өөрсдөө илүү сайн хариулж чадах асуулт байх” хэмээн хошигноод,“Юмсыг өргөн хүрээнд харах хэрэгтэй. Олон нийтэд ямар нөлөөтэйг бодолцож шийд” гэж зөвлөв.
‘Хууль, Бурханы шашин болон нийгмийн өөрчлөлт’-ийн уялдааг хөндсөн энэ хуралдааныг Төвөдийн эрх зүйг судалгааны гол чиглэлээ болгосон Баффалогийн их сургуулын хуулийн профессор Ребекка Р.Френч зохион байгуулж, хойд кампусын хуулийн сангийн танхимд болов. Дээрхийн гэгээн хууль зүйн асуудлаар албан ёсоор асуулт авч буй цөөн тохиолдлын нэг байсан талаар Френч онцлон тэмдэглэв.
“Дэлхийн аугаа удирдагчтай ингэж нүүр тулж ярилцах боломж амьдралд чинь хэд тохиох бол?” хэмээн хуульч Магаверн сэтгэл нь хөдлөн хэлэв.
Хуралдаанд хууль болон Бурханы философийг судалдаг 15 эрдэмтэн оролцож, онолын болон практик шинжтэй өргөн сэдвийн хүрээнд асуулт тавигдсан ба тэдний дунд хуулийн салбарт мөнгө ололтыг хэт дөвийлгөх хандлагын тухай ч асуудал хөндөгдөн яригдсан юм.
“Амьдралд мөнгө хэрэгтэй нь үнэн. Гэхдээ бүх зүйл тэнцвэрийн тухай асуудал” хэмээн Дээрхийн гэгээн хариуллаа.
Тэрээр асуулт хариултад нэг цаг хагасын турш оролцоод, Нью-Йорк мужийн нөгөө үзүүрт орших Вүүдсток дахь Төвөдийн Бурханы шашины хийдэд залрахаар нисэх онгоцонд суулаа. Дараагийн долоо хоногт тэрээр НҮБ, Вашингтон ДС болон Баруун эргийн хэд хэдэн газраар айлчлаад Энэтхэг улсруу буцах төлөвтэй хэмээн Баффалогийн их сургуулын олон улсын боловсролын дэд захирал Стивен С. Даннетт мэдэгдэв.
Баффалогийн их сургууль түүний зардлыг бүрэн даах боловч Далай лам ямар нэгэн мөнгө авахгүй бөгөөд энэхүү айлчлалаар сургууль ашиг олохыг хатуу хориглосон гэрээтэй аж. Үлдэх ашгийг Төвөд оюутнууд болон Ази судлалаар сурах оюутануудад олгох тэтгэлэгт хандивлана.
Далай ламын айлчлал нь сургуулийн нэр хүнд, ялангуяа гадаадын эрдэм шинжилгээний хүрээнд хүчтэй нөлөө үзүүлнэ гэж үзэж байгаа бөгөөд харин 25 жилийн турш үргэлжилсэн тус сургуулын Хятадын хөтөлбөрт ямар нөлөө үзүүлэх нь тодорхойгүй байна. Хятадын засгийн газар Төвөдийг өөрийн нутаг дэвсгэр гэж тооцдог тул Төвөдийн соёл, шашны илүү эрх чөлөө шаарддаг Далай ламтай таагүй харилцаатай байдаг билээ. “Энэ асуултад тодорхой хариулах тун бэрх,” хэмээн Хятад дахь салбар сургуулын хөтөлбөртэй танилцахаар ирэх сард зорчих Баффалогийн их сургуулын Ерөнхийлөгч Жон Б.Симпсон хэллээ.
Айлчлалын үеэр Дээрхийн гэгээн Далай лам Баруун Нью-Йоркийн үзэж амжилгүй, их сургуулийн хотхонд болон Амхерст дахь Миллерспорт замын Баффало Нигара Марриотт зочид буудлын өрөөндөө ихэнх хугацаагаа өнгөрөөжээ.
Гэсэн ч тэрээр Даваа гарагт болсон олон шашны нэгдмэл залбирлын ёслолд сэтгэл баяссан ба түүнтэй давхцан мянга мянган шинэ оюутнуудад түүний намтарыг унших даалгавар өгсөнд ихэд сэтгэл нь хөдөлжээ.
Даннеттийн хэлснээр Далай лам гурван өдрийн үйл ажиллагааны зохион байгуулалтанд маш их сэтгэл хангалуун байсан бөгөөд:
“Дахин айлчлах болно” хэмээн дамжуулсан байна.
