Франц улс, Тулуз хот, 2011 оны 8 дугаар сарын 14-ний өдөр Дээрхийн гэгээн Далай лам Калон Трипа доктор Лувсан Сангайн боловсролын талаарх үзэл баримтлалаас гүнээ сэтгэгдэл авч, ирэх 10 жилийн дотор 10,000 мэргэжлийн чадварлаг төвөд иргэдийг бэлтгэх бодлогыг нь өндрөөр үнэлэв.
Тулуз хот дахь айлдварын хоёр дахь өдрийн үдийн цайны завсарлагаар Франц улсын телевизийн төлөөлөгчидтэй ярилцахдаа Дээрхийн гэгээн шинэ ерөнхий сайдын талаарх сэтгэгдлээ хуваалцаж, ялангуяа боловсролын талаар баримталж буй бодлогыг нь ихэд үнэлж буйгаа илэрхийлэв. Энэхүү бодлого нь ирэх арван жилд 10,000 мэргэжлийн болоод өндөр чадвартай төвөд хүнтэй болох зорилготой юм.
Калон Трипа доктор Лувсан Сангай боловсролыг засгийн газрынх нь нэн тэргүүний зорилт хэмээн онцолсон байдаг. Тэрээр “Боловсрол бол Төвөдийн ирээдүйг гэрэлтүүлэх бамбай юм. Бид Энэтхэг улс дах 150,000 төвөд иргэнээс 10,000 мэргэжлийн боловсон хүчин бий болгохоор зорьж байна. Харин Төвөд доторх ах дүү нар маань ирэх хорин жилд 100,000 мэргэжилтэнтэй болохын төлөө хичээхийг уриалж байна” хэмээн албан ёсоор үүрэг гүйцэтгэж эхлэхдээ хэлсэн.
|
| Зураг. Дээрхийн гэгээн XIV Далай лам Тулуз хотод айлдварт оролцож буй нь… Франц улс, Tулуз хот. 2011 оны 8 дугаар сарын 14. Гэрэл зургийг: Игор Янчоглов |
Төвөдийн засаг захиргаанд өөрчлөлт орсноос хойш үйл ажиллагаанд өөрчлөлт мэдэгдсэн эсэх талаар асуухад Дээрхийн гэгээн “одоохондоо эрт байна” хэмээн хариулав. Тэрээр БНХАУ-тай харилцах Төвөдийн бодлого үндсэндээ хэвээр байгаа: “Бид үргэлж харилцан ярилцахад бэлэн байдаг” гэв.
Ойрын ирээдүйд шинэ улс төрийн алхам хийх эсэхийг асуухад Дээрхийн гэгээн бүх зүйл Хятад улсаас хамаарна гэв. “Дэлхий нийт Төвөдийн асуудал байгааг мэддэг. Харин Хятад улсын албаныхан үүнийг үгүйсгэдэг. Гэвч тэд үнэнээс зугтаж байна. Сэтгэл дундрах байдал Төвөдөөс гадна бусад үндэсний цөөнхүүдийн дунд ч өргөн тархсан.”
Дээрхийн гэгээн цааш үргэлжлүүлэн саяхан Лхас хотноо болсон Төвөдийн үзлэн түрэмгийллийн 60 жилийн арга хэмжээний үеэр Хятад улсын өндөр албан тушаалтан оролцсон боловч цагдаа, нууц алба хаагчид газар сайгүй дүүрч, бүх жуулчдыг улсаас гаргасан, харин Төвөд иргэдийг “сонгогдсон” олон нийтийн төлөөллөөс бусдыг гэрээсээ гарахыг хориглосон талаар онцлов.
Тэрээр мөн БНХАУ-ын Үндэсний Ардын Их Хурлын хуралдаанаас дотоодын аюулгүй байдлын төсөв нь батлан хамгаалахын төсвөөс давсан тухай мэдээллийг дурдав. “Нэгдсэн Үндэстний Байгууллагын гишүүн орнууд дундаас ийм явдал гарч буй нь тун ховор” гэж хэлээд Хятад улсын албаныхан хоёр нүүр гаргах урлагт гаргууд ч энэ нь мөнхөд үргэлжлэхгүй хэмээв.
1980 онд ХКН-ын төв хорооны тэргүүн Ху Яобан Лхаст айлчлахдаа Хятад улсын Төвөд дэх бодлого алдаатай байсан. Төвөд ард түмэн жинхэнэ өөртөө засах эрх эдлэх ёстой гэж хэлж байсныг дурсан тэмдэглэв. “Тиймээс итгэл найдвар бий” хэмээн Дээрхийн гэгээн Хятад улсын ерөнхий сайдын саяхны дэвшүүлсэн улс төрийн шинэчлэлтэй холбоотой мэдэгдлийг дурдав.
Улс төрийн эрх мэдлээ шилжүүлсэн явдал нь Төвөдийн асуудалд дэлхийн дэмжлэгийг бууруулах уу гэж асуухад Дээрхийн гэгээн “үгүй” хэмээн хариулав. Олон хүн Төвөдийн өв соёл болон төвөдчүүдийн энх тайвны тэмцлийг дэмжсээр ирсэн гэв.
Улс төрийн эрх мэдлээ шилжүүлсэн тухай сэтгэгдэл асуухад тэрээр өөрийгөө илүү тайван, аз жаргалтай болсон гэж хэлээд улс төр-шашны эрх мэдлийг салгана гэсэн үзлээ хэрэгжүүлж чадсандаа баяртай буйгаа тэмдэглэв. “Тэр шийдвэрээ зарласны дараагийн шөнө би маш сайхан унтсан” гэж хошигнон ярив. “Улс төр, шашны эрх мэдлийг салгасан нь дараагийн Далай ламд илүү чөлөөтэй орон зай үлдээнэ гэж би бодож байна” хэмээн Дээрхийн гэгээн хэлэв.
Тэрээр өөрийн гурван үндсэн үүргийг тайлбарлав. Нэгдүгээрт хүний үндсэн үнэ цэнэ, дотоод боломжийг хөгжүүлэх. Энэ утгаараа тэр өөрийгөө жирийн нэгэн хүн гэж үздэг, хүн төрөлхтөн бүгд тэгш эрхтэй гэдэгт бат итгэдэг. Харин бид үндэс угсаа, шашин шүтлэг гэх хоёрдогч ойлголтод автаж, ялгаа, үл итгэлцэл үүсгэж, улмаар хүчирхийлэлд хүрдэг. Хоёрдугаарт шашин хоорондын эв нэгдлийг бэхжүүлэх. Бүх шашин ижил үнэт зүйлс бухий энэрэх сэтгэл, уучлал, тэвчээрийг заадаг бөгөөд эдгээрийг хамтдаа хөгжүүлэх хэрэгтэй гэж Дээрхийн гэгээн онцлов. Гуравдугаарт Төвөдийн ард түмний өмнө хүлээсэн үүрэг. Энэ нь урьд нь улс төрийн шинжтэй байсан ч одоо нийтээр сонгогдсон засгийн газарт бүрэн шилжсэн тул тэрээр эхний хоёр үүрэгтээ илүү цаг зарцуулах боломжтой болсон.
Өглөөг ерөнхий мөргөлийн айлдвартай эхлүүлсэн бөгөөд Наландрын дэг сургуультай холбоотой төвөдийн дөрвөн урсгалын гарал үүсэл, судалгаа ба гүн ухааныг ойлгон хэрэгжүүлэхийн ач холбогдлыг тайлбарлав. Өглөөний айлдварыг бодьсадын сахил хүртээж өндөрлөв.
Оройн 16:00 цагт талархлын мандал өргөж, айлдварыг дуусгав. Энэхүү үйл явцыг Франц улсын хэвлэл, олон нийт өргөн мэдээлэл хийжээ.
Англи хэлнээс орчуулсан T.Ялгуун
