Нагано, Япон — 2010 оны 6 дугаар сарын 20 (Цэринг Цомо, phayul.com): Японы 200 гаруй Буддын шашны лам хуврагуудтай хийсэн албан бус хэлэлцүүлгийн үеэр Далай лам Япон улс өндөр хөгжсөн шинжлэх ухааны мэдлэг, эртний Буддын уламжлалаа хослуулснаар “Буддын шашны шинжлэх ухаанчид”-ыг төрүүлэн гаргах бүрэн боломжтой гэж онцлов.
|
| His Holiness the Dalai Lama speaking to a group of over 200 Buddhist priests at an informal discussion held at his hotel in Nagano, Japan. Photo/Tenzin Choejor/OHHDL |
Тэрээр Японы Буддын шашны бясалгагч лам хуврагуудыг эрдэмтэдтэй харилцан яриа өрнүүлж, энэрэл нигүүлсэл зэрэг үнэт зүйлсийг шинжлэх ухаан болон шашныг хэрхэн хамтдаа ойлгож, дөхөн нийлэх боломжтойг хамтран судлахыг уриалав. Сүүлийн жилүүдэд Дээрхийн гэгээн Буддын уламжлал болон Барууны эрдэмтдийн хооронд зохиогдож буй секуляр шинжтэй хэлэлцүүлгүүд нь бясалгалын , хүний бие, сэтгэлийн тэнцвэрт байдалд хэрхэн нөлөөлдөг талаар олон нийтийн анхаарлыг татах болсон.
Судалгаануудын дүнгээр тайван, төвлөрсөн сэтгэл стресс болон цусны даралтыг бууруулдаг нь тогтоогдсон байдаг. Мөн өөр нэгэн шинжлэх ухааны судалгааг иш татан хэлэхдээ, “Хүн уур хилэнтэй болох үед аливаа зүйл туйлын сөргөөр харагддаг. Тэр сөрөг байдлын 90 гаруй хувь нь үнэндээ хүний өөрийн оюун санааны төсөөлөл, бодит бус хийсвэрлэл байдаг” хэмээн тайлбарлав.
Тэрээр орчин үеийн шинжлэх ухаан материаллаг хөгжилд урьд хожид байгаагүй хувь нэмэр оруулсан ч, сэтгэл түгшүүртэй байх үед түүнийг бясалгал болон энэрэлт сэтгэлээр номхотгох Буддын “сэтгэл судлалын шинжлэх ухаан” нь түүнээс илүү хөгжсөн гэдгийг онцлов.
“Бясалгал бол оюун санааг тайван төвлөрүүлэх эрүүл арга. Сэтгэлийн амар амгаланг олоход тариа тарих, эм хэрэглэх шаардлагагүй” гэж Далай лам хэлэв. Сүүлийн жилүүдэд Буддын “шинжлэх ухаан” гэх ойлголт—шашны хийсвэр, нууцлаг үзэл суртлын бус, бие ба сэтгэлийн холбогдлын тухай судалгаа—олон нийтийн сонирхлыг улам татах болсон. Учир нь шинжлэх ухааны баримтууд бие махбодийн болон сэтгэлзүйн эрүүл мэнд хооронд салшгүй холбоотой болохыг батлах хандлагатай байгааг тэрээр тайлбарлав. Мөн Буддын шашныг гурван хэсэгт хуваан үзэж болдгийг дурьдлаа.
АНУ-ын Стэнфорд, Висконсин, Эмори зэрэг нэр хүндтэй их сургуулиуд аль хэдийн тайван, тэнцвэртэй амьдралыг хөгжүүлэх судалгааны хөтөлбөрүүдийг боловсруулсан байна. Энэтхэгт байгаа Дээрхийн гэгээн лам хуврагууд уламжлалт Буддын хичээл сургалтаасаа гадна орчин үеийн шинжлэх ухааныг давхар судалж эхлээд байна. Тэрээр хэлэхдээ, Дээрхийн гэгээн Буддизмд сонирхолтой Барууны бүх эрдэмтэд нь еврей, христийн шашинтан, эсвэл огт шашингүй хүмүүс байдаг. Харин Наландагийн уламжлалт Буддын шашныг өвлөж уламжилсан Япон улс—логик, шинжилгээ судалгааг чухалчилдаг—эдгээр секуляр хэлэлцүүлэгт асар их хувь нэмэр оруулна гэдгийг онцолжээ.
|
| The venue of His Holiness' discussion with Buddhist priests in Nagano, Japan. Photo/Tenzin Choejor/OHHDL |
Зэнкожи сүмийн албан төлөөлөгч Вэн Юкай Шимизүгийн мэдээлснээр, Кокүсай зочид буудлын хурлын танхимд болсон Далай лам болон Японы Буддын лам хуврагуудын энэхүү үзэл бодлын солилцоо нь “Амьдралд тохиох ховор боломж” юм. Учир нь Японы олон лам хуврагууд ийм түвшний хэлэлцүүлэгт оролцох боломж төдийлөн гардаггүй аж. “Тэдэнд Далай ламаас /түүнээс/ суралцах үнэтэй боломж олдсон” хэмээн тэрээр онцлов.
Уг арга хэмжээг Японы дөрвөн том Буддын байгууллага хамтран зохион байгуулсан. Үүнд: Япон улсын Бүх Японы Буддын Шашны Холбоо, Нагано мужийн Буддын Шашны Холбоо, Нагано хотын Буддын Шашны Холбоо болон Зэнкожи сүмийн Үндэсний Холбоо багтжээ. Нагано хотод байрладаг Зэнкожи сүм нь Япон даяар 200 салбар сүмтэй томоохон төв юм.
