Франц улс, Тулуз хот, 2011 оны 8 дугаар сарын 13-ны өглөө Дээрхийн гэгээн Далай лам зочид буудлаасаа явахын өмнө Голланд улсын телевиз “Nederland 1”-ийн сэтгүүлч, Нидерландын парламентын гишүүн асан Эрика Терпстрад ярилцлага өглөө.
|
| Зураг. Дээрхийн гэгээн Далай лам Тулуз хотод номын айлдвар эхлэхийн өмнө… Франц улс, Tулуз хот. 2011 оны 8 дугаар сарын 13. Гэрэл зургийг: Александра Силва |
Дараа нь Дээрхийн гэгээн “Зенит” цэнгэлдэхэд морилж, Камалашилагийн “Бясалгалын дунд шат”-ын айлдвараа эхлүүлэв. Тэрээр номын айлдварыг эхлэхдээ ялгаатай шашны уламжлалуудын хоорондын судалгаа, бие биеэ ойлгох сэтгэл дээр суурилсан шашин хоорондын зохицлын ач холбогдлыг тайлбарлав. Энэтхэг орны шашин хоорондын тэвчээр, эв эеийн түүхэн уламжлалыг жишээ болгон нэрлэв.
Дээрхийн гэгээн мөн Тулуз хотод хүрэлцэн ирсэн зургаан Бенедикт лам нарыг халуун дотноор угтан шашин бүр харилцан бие биеэсээ суралцах боломжтой тухай тайлбарлав. Тэрээр буддистууд христийн шашны өглөг, энэрэл үйлсийн уламжлалаас ихийг суралцаж болно. Зарим христийн шашинтнууд бясалгалын төвлөрөл, сэтгэл сургамжийн тухай буддын аргуудад сонирхолтой байдгийг дурдав.
Үдийн амралтын үеэр Дээрхийн гэгээн сэтгүүлчдийн бүлгийг хүлээн авч нээлттэй, өргөн хүрээний ярилцлага өрнүүлэв. Дээрхийн гэгээнээс улс төрийн бүх эрх мэдлээ бүрэн шилжүүлэх тухай саяхны шийдвэрийн талаар асуухад тэрээр залуу наснаасаа ардчиллын үзэл санаанд татагдан ирсэн. Төвөдийн уламжлалт төрийн тогтолцоо шинэчлэл шаардлагатайг мэдэрч байсан Энэтхэг улсад цөллөгт ирсэн даруйдаа Төвөд иргэдийн дунд ардчилсан тогтолцоог бий болгохыг хүсэж ирсэн хэмээн тайлбарлав.
1954 онд Бээжин хотод Хятад улсын БХУ-ын Ардын Их Хуралд оролцохдоо тэрээр коммунист удирдагчид урт нуршсан, нэг талын илтгэл тавьдаг, оюунлаг давхаргын төлөөллүүд үггүй суудаг болоод хэлэлцүүлэг, солилцоо, идэвхитэй оролцоо бараг байдаггүй болохыг анзаарчээ. Харин 1956 онд Энэтхэг улсын парламентад ирэхэд парламентын гишүүд айх айдасгүй, чөлөөтэйгээр санал бодлоо илэрхийлдэг. Эргэлзээ, шүүмжлэл, хэлэлцүүлэг өрнөдөг зэрэг нь түүнд гүн сэтгэгдэл үлдээжээ.
|
| His Holiness the Dalai Lama meets with journalists during a break in the teachings in Toulouse, France, on 13 August 2011. Photo/Alexandra Silva |
Дээрхийн гэгээн 2001 оноос хойш Төвөдийн ард иргэд шууд сонгосон улс төрийн удирдагчтай болсон тул өөрийгөө хагас тэтгэвэрт орсон, харин 2011 оны 3 дугаар сарын 10-нд мэдэгдэл хийснээр улс төрийн удирдагчийн хувиар бүрэн тэтгэвэрт гарсан хэмээн онцлов. Тэрээр 400 жилийн өмнө V Далай ламын эхлүүлсэн төрийн тогтолцоог дарамт шахалтгүй, сайн дураар, амжилттайгаар хааж дуусгасандаа бахархаж байгаагаа хэлэв. “Шашин ба төрийн эрх мэдэл тусдаа байх ёстой” гэж Дээрхийн гэгээн үргэлж хэлж ирсэн ч хариуцлага хоёр нь өөр дээр нь төвлөрч байсан тул “бяцхан хоёрдмол мэдрэмж” төрдөг байсан гэжээ. Одоо улс төрөөс бүрэн холдсон тул тэрээр илүү тайван, илүү нийцтэй байдгийг хэлэв.
Дахин төрөлтийн талаарх асуултад Дээрхийн гэгээн 1969 онд олон нийтэд албан ёсоор мэдэгдэхдээ Далай ламын хойд дүрийн институц үргэлжлэх эсэх нь ард түмний хүсэл зоригоос хамаарна хэмээн хэлсэн. Энэ асуудлыг Төвөдийн шашны удирдагчидтай хэлэлцдэг. Ирэх есдүгээр сард болох уулзалтаар мөн хэлэлцэнэ гэлээ.
Мөн тэрээр “Өөрийнхөө хойд дүрийн асуудлыг шийдэх цорын ганц эрх надад бий” хэмээн тодорхой хэлжээ. Хятад улсын эрх баригчдын сонирхлын тухайд өнгөрсөн түүхэнд Хятад улсын хоёр эзэн хаан хойд дүр тодруулалтад оролцож байсан боловч энэ нь тухайн хаадууд буддын шашинт Далай лам ба Ванчин богдын шавь байсан тул болсон явдал.
Харин одоогийн Хятад улсын коммунист нам шашныг “хор”, Далай ламыг “чөтгөр” гэж нэрлэдэг бол тэд ямар зорилгоор “чөтгөрийн хойд дүр”-ийг тодруулах гэж байна вэ? хэмээн ёжтойгоор асууж, “Хэрвээ үнэхээр хойд дүрт итгэдэг юм бол эхлээд Мао, Дэн Сяопин нарын хойд дүрийг олцгоо” хэмээн хариулав.
Дээрхийн гэгээн харилцан ойлголцол дээр суурилсан хүндлэл л жинхэнэ эв нэгдлийг бий болгодог Ассизийн шашин хоорондын уулзалтыг өндрөөр үнэлдэг хэмээн ярив.
Айлдварт оролцсон хүмүүс 20 гаруй улсын 7000 гаруй мөргөлчин номын айлдварт оролцсон байна.
Дээрхийн гэгээн маргааш мөн Камалашилагийн ижил судрыг үргэлжлүүлэн тайлбарлана.
Англи хэлнээс орчуулсан T.Ялгуун
