|
| His Holiness the Dalai Lama meets with monks and nuns from various temples at his hotel in Nagano, Japan. Photo/Taikan Usui |
Тэрээр тайлбарлахдаа, Буддын шашныг үндсэндээ хоёр гол уламжлалд хувааж болдог гэж хэлэв. Үүнд Пали уламжлал болон Санскрит уламжлал багтдаг. Төвөдөд дэлгэрсэн Буддын шашин нь Наландагийн Санскрит уламжлалыг баримталдаг бөгөөд түүнд Тантрын ёсны сургаал ч мөн багтдаг. Мөн Хятад, Япон, Солонгос, Вьетнам зэрэг улсад дэлгэрсэн Буддын шашин ч өргөн утгаараа Наландагийн Санскрит уламжлалд хамаардаг гэдгийг тэмдэглэв.
Түүнчлэн Майдар (Махаяна) болон Тантрын ёс (Тантраяна) нь Буддагийн сургаал биш гэх маргаан зарим үед гардаг ч Шантаракшита, Нагаржуна, Дигнага, Дхармакирти зэрэг Дээрхийн гэгээн нарын зохиол бүтээлүүдээс харахад эдгээр сургаалуудыг Бурхан багш өөрөө айлдсан нь тодорхой байдгийг дурдлаа.
Хэлэлцүүлгийн үеэр дэлхий даяар үүсч буй асуудал, гамшгийг шийдвэрлэхэд Буддын шашин ямар хувь нэмэр оруулах боломжтой талаар асуулт тавихад:Далай лам хариулахдаа, дэлхийн асуудлыг Буддын шашин ганцаараа шийдвэрлэж чадахгүй гэдгийг онцлон тэмдэглэв. “Бусад шашнуудын нэгэн адил Буддын шашин дэлхийд эерэг хувь нэмэр оруулах боломжтой. Гэхдээ өнөөдрийн олон асуудал нь хүний өөрийн үйлдлээс үүдэлтэй, хэт өөрт төвлөрсөн хандлага болон өргөн хүрээний хараа дутмаг байдлаас бий болсон зүйлс юм. Эдгээр хоёр дутагдлыг шинжилж, ажиллах замаар Буддын шашин дэлхийн асуудлыг бууруулахад дэмжлэг үзүүлж чадна” хэмээн хэллээ.
Түүнээс энэрлийн бурхны хувилгаан гэсэн ойлголтын талаар асуухад, тэрээр өөрийгөө ердөө л нэг жирийн Буддын шашинт лам, энэ дэлхийн зургаан тэрбум хүний нэг хэсэг хэмээн даруухан тодорхойлов. “Зарим нь намайг амьд бурхан гэдэг, зарим нь бүр чөтгөр гэх мэт хэлдэг — энэ бүхэн утгагүй. Гэхдээ дахин төрдөгт итгэдэг Буддын шашинтны хувьд би заримдаа өнгөрсөн төрлүүдийн талаар тодорхой мэдрэмж авдаг. Тавдугаар болон Арвангуравдугаар Далай лам нартай би онцгой ойр холбоотой мэт санагддаг. Би Бодьсадын энэрэл нигүүлсэл, билиг ухааныг бүрэн гүйцэд олсон гэж хэзээ ч хэлдэггүй, гэхдээ хувраг хүний хувьд тэдгээрийг дадлагаар мэдэрсэн гэж хэлж болох байх” хэмээн өгүүлэв.
|
| HIs Holiness the Dalai Lama greets the audience before the teaching in Nagano, Japan. Photo/Tenzin Choejor/OHHDL |
Өдөр болсон уулзалт, арга хэмжээний дараа Далай лам хотын хамгийн том цэнгэлдэх хүрээлэнгийн нэгэнд цугласан 7000 гаруй хүний өмнө “Гэгээн гэрлийн эерэг замнал” сэдвээр айлдвар айлдлаа. Тэрээр олныг цугласан олонтой мэндчилж, хамтдаа үзэл бодлоо хуваалцаж буйдаа баяртай байгаагаа илэрхийлэв. Айлдварын эхэнд Шэраб Ньингпо буюу “Зүрхэн Сутра”-ын талаар товч тайлбарлаж, хоосон чанар болон би-хэмээх үзэгдлийн бодит бус шинжийг тайлбарласны дараа гол сургаалын хэсэгт орлоо.
Далай лам хэлэхдээ:
“Хүн бол нийгмийн амьтан. Бид бүгд харилцан бие биеэсээ хамааралтай. Жинхэнэ нөхөрлөл, хайр энэрлийг бий болгоход итгэлцэл чухал—энэ бол аз жаргалтай гэр бүл, эрүүл нийгмийн үндэс. Бидний амьдрал бусдын халамж, энэрэл дээр тогтдог. Бид бүгд ээжээс төрдөг, эхийн халамжгүй бол эрүүл саруул өсөж хөгжих боломжгүй. Энэ нь биднийг ёс суртахууны үнэт зүйл, дотоод үнэ цэнэ, хайр, энэрлийн ач холбогдлыг эргэцүүлэхэд хөтөлдөг. Ёс суртахуун зөвхөн шашны асуудал биш. Илүү, илүү бүх хүнд хүртээмжтэй болгохын тулд буюу секуляр хандлагыг ашиглах шаардлагатай.” хэмээн онцлов.
Асуулт хариултын үеэр терроризмын талаарх асуултад хариулахдаа “би болон чи”, “бид болон тэд” гэсэн хэт ялгаа, хуваагдлыг бий болгохоос зайлсхийх ёстой гэдгийг тэмдэглэв.
Тэрээр “Бид бүгд нэг дэлхий дээр хамт амьдарч байна. Хөршийн асуудал бол манай асуудал. Терроризм бол хүний бий болгосон асуудал бөгөөд үүнийг үзэн ядалтаар бус, хүний сэтгэлзүйн түвшинд шийдэх шаардлагатай” хэмээн хариуллаа
|
| The venue of His Holiness the Dalai Lama's teachings in Nagano, Japan. Photo/Taikan Usui |
Залуучуудад хандан хэлсэн айлдварынхаа хүрээнд Далай лам Японы залуус англи хэл сурах, Япон орноороо хязгаарлагдалгүй өргөн өнцгөөс сэтгэх, дэлхийг үзэж танин мэдэх, өөр өөрийн боломж чадварт тохирсон хувь нэмрээ оруулахыг уриалав. Далай лам “Англи хэл маань төдийлөн бүрэн төгс биш ч гэлээ, дэлхийгээр аялж явахад тун их нэмэр болдог”-/ Эвдэрч баларсан англи хэл/ хэмээн хөгжилтэйгээр хэлэхэд үзэгчид инээд хөөртэйгөөр хүлээж авав.Маргааш Далай лам Сайхожи сүмд зочилж, Амитабха бурхан болон Од Падмэ-ийн найман фут өндөр хөргийг адис сахил өргөн ариутган тахиж, лам хуврага болон олонд “Дөрвөн ариун үнэн”-ийн талаар ном айлдахаар байна. Орой тэрээр Ишикава мужийн Канаэзава хот руу мордох хуваарьтай байна.
Далай лам Японы шашны тэргүүнүүдэд ‘Буддын судлаач-шинжлэх ухаанчдыг’ бэлтгэхийг уриалав.
