АНУ, Вашингтон хот, 2011 оны 7 дугаар сарын 7-ны өдөр Дээрхийн гэгээн XIV Далай лам Дүйнхорын ван авшиг хүртээх үйлээ үргэлжлүүллээ. Mөн АНУ-ын Конгрессын дарга Жон Бейнер, Бүгд найрамдах болон Ардчилсан намын удирдагчдын урилгаар Дээрхийн гэгээнийг Конгресст мориллоо. Конгрессын дарга Бейнер бээр хоёр нам хоёулаа Төвөдийн асуудалд нааштай хандаж, дэмждэг байдаг уламжлалыг онцлон “Tөвөд иргэдэд үзүүлсээр ирсэн бидний тууштай дэмжлэг үргэлж хоёр намыг нэгтгэсээр ирсэн бөгөөд энэ нь цаашид ч хэчнээн хугацаа өнгөрсөн ч үргэлжилсээр байх болно” гэж хэллээ.
Өнөөдрийн Дүйнхорын вангийн бэлтгэлийн үеэр орон газар ариусгах зан үйлийн бүжиг, хот мандал бүтээх үйлийг ёслохоор төлөвлөсөн байна.
|
| Зураг. Дээрхийн гэгээн XIV Далай лам Капитол Хиллд хүрэлцэн ирэхэд төлөөлөгчдийн танхимын дарга Жон Бейнер (Бүгд найрамдах нам, Охайо муж) түүнийг угтан авч буй нь… АНУ, Вашингтон хот. 2011 оны 7 дугаар сарын 7. Гэрэл зургийг: Дэнзэн Чойжор/OHHDL |
|
Зураг. Дээрхийн гэгээн XIV Далай лам Капитол Хиллд конгрессын удирдагчидтай уулзаж буй нь… АНУ, Вашингтон хот. 2011 оны 7 дугаар сарын 7. Гэрэл зургийг: Дэнзэн Чойжор/OHHDL |
Дээрхийн гэгээн болон Конгрессын гишүүд Төвөд, Хятад улсын нөхцөл байдлын талаар санал солилцов. Конгрессын гишүүд Дээрхийн гэгээнийг хүч үл хэрэглэх үзлийг тууштай дэмжин, хүн төрөлхтөнд урам зориг өгөн манлайлж байгааг өндрөөр үнэлж байв. Дээрхийн гэгээнтэй хамт Төвөд иргэдийн парламентын дарга Пэнпа Цэрэн, шинээр сонгогдсон Калон Трипа доктор Лувсан Сангай, тусгай элч Лоди Гяри, Америк дахь төлөөлөгч Лувсан Нандак Зайүл болон нарийн бичгийн дарга Дэнзэн Такла нар байв. Дээрхийн гэгээн улс төрийн эрх мэдлээ шилжүүлсэн тухайгаа тайлбарлаж, доктор Лувсан Сангайг “улс төрийн дарга минь” хэмээн танилцуулан түүнд эрх мэдлээ шилжүүлсэндээ баяртай байгаагаа илэрхийлжээ. Тэрээр цаашид хүмүүнлэг үнэт зүйлсийг түгээн дэлгэрүүлэх, шашны эв нэгдлийг дэмжихэд бүх цагаа зориулах болно хэмээн андгайлав. Пэнпа Цэрэн парламентын зүгээс Төвөдийн асуудлаар хуульд нэмэлт өөрчлөлт оруулсны улмаас нөхцөл байдал хэрхэн өөрчлөгдсөн талаар тайлбарлаж, үүнийг шинээр бий болсон бодит байдал хэмээн онцлов.
Уулзалтын дараа Конгрессын дарга Бейнер, төлөөлөгч Пелоси болон Дээрхийн гэгээн хэвлэлийн бага хурал хийв.
Конгрессын дарга Бейнер, “Далай ламыг АНУ-ын Конгресст хүлээн авч буй нь бидний хувьд нэр төрийн хэрэг юм. Далай лам болон Америк улсын ард түмний хоорондын харилцаа холбоо олон жилийн турш сайн байсаар ирсэн бөгөөд түүний айлчлалыг бид ямагт сэтгэл догдлон хүлээдэг. Дээрхийн гэгээн хаана ч хүрч очсон бидний нандигнадан эрхэмлэдэг үнэт зүйлсийн төлөө мятрашгүй хичээн зүтгэдэг нь бидэнд халдварладаг ч гэж хэлж болох юм. Эрх чөлөө, тэсвэр хатуужил хийгээд хүн төрөлхтний эрхэм чанарыг дээдлэн хүндлэх үнэт зүйлсийг түгээн дэлгэрүүлэхийг зорьдог манайх шиг улс орнуудaд Дээрхийн гэгээний үлгэр жишээ улс оронд гэлтгүй өөрсдийн болоод гэр бүлийнхээ төлөө эдгээр бүх нийтийн үнэт зүйлсийг дадал болгохын тулд тэмцэж буй хүмүүсийг дэмжинэ. Tөвөдийн ард түмэнд тууштай дэмжлэг үзүүлж ирсэн нь манай хоёр намыг үргэлж нэгтгэсээр байх бөгөөд энэ уламжлал цаашид ч үргэлжилсээр байх болно. Далай лам бидэнтэй уулзаж, бидний хамтын үнэт зүйлсийг зөвхөн Tөвөд, Хятад улс төдийгүй Дундад Азид ч хэрхэн түгээж болох талаар ярилцсан нь бидний хувьд нэн чухал мөч байлаа. Дээрхийн гэгээн танд бидний төлөөлдөг ард түмний нэрийн өмнөөс чин сэтгэлийн дэмжлэг, эв нэгдэл, дахин айлчлахын ерөөл тавъя” хэмээжээ.
|
| Minority Leader Nancy Pelosi (D-CA) speaks to members of the press after the meeting with His Holiness the Dalai Lama on Capitol Hill in Washington DC, on July 7, 2011. Photo/Tenzin Choejor/OHHDL |
Үүний дараа төлөөлөгч Нэнси Пелоси үг хэлж, уулзалтыг зохион байгуулсан дарга Бейнерт талархал илэрхийлээд Далай лам болон Tөвөдийн асуудал нь АНУ-ын конгрессод хоёр намыг нэгтгэдэг ховор сэдвийн нэг болохыг онцолсон юм. Тэрээр хамт зогсож байсан Конгрессын гишүүдийг зааж, “Бид энэ танхимд хэд хэдэн удаа Далай ламыг хүндэтгэн нэгдэж ирсэндээ бахархдаг” хэмээжээ. Тэрээр мөн Ерөнхийлөгч Жорж Буш 2007 онд Конгрессын алтан медалийг Далай ламд гардуулж, энх тайван, хүч үл хэрэглэх үзэл, хүний эрх, шашны ойлголцлын төлөөх үйлсийг талархан үнэлснийг дурсав. Mөн Ерөнхийлөгч Барак Обама Цагаан ордонд хүлээн авч уулзсан тухай дурссан байна. “Далай ламыг бага байхад Ерөнхийлөгч Франклин Рузвельт түүний шинжлэх ухаан, технологид дурладаг болохыг нь мэдээд, цаг илгээж байсан. Иймээс ч өнөөдөр хоёр намын хамтын нэрийн өмнөөс Дээрхийн гэгээн XIV Далай ламыг хүндэтгэж хүлээн авч буй нь түүхэн үйл хэрэг билээ” хэмээн төлөөлөгч Пелоси нэмж хэлэв.
Дараа нь Конгрессын дарга Бейнер Дээрхийн гэгээнийг хэвлэлд танилцуулсан байна.
|
Зураг. Дээрхийн гэгээн XIV Далай лам Капитол Хиллд төлөөлөгчдийн танхимын гишүүдтэй уулзсаны дараа хэвлэлийнхэнд хандан үг хэлж буй нь… АНУ, Вашингтон хот. 2011 оны 7 дугаар сарын 7. Гэрэл зургийг: Дэнзэн Чойжор/OHHDL |
Дээрхийн гэгээн эхлээд “Надад хэлэх юм алга” хэмээн хошигнон хэлэхэд олон хүн инээд алдав. Тэрээр энэ удаагийн айлчлалынхаа зорилгыг тайлбарлахдаа “Энэ удаа Вашингтон хотод ирсэн гол зорилго бол нэг чухал буддын тарнийн ёсны ном айлдах явдал юм. Гэвч энд ирсэн учраас хуучны анд нөхөдтэйгөө уулзах хийгээд энэ танхимд ирж ‘баярлалаа’ хэмээн хэлэх нь миний үүрэг билээ” гэжээ.
Дээрхийн гэгээн улс төрийн бүх эрх мэдлээ ардчилсан сонгуулиар сонгогдсон төвөд улс төрчид шилжүүлсэн шалтгаанаа тайлбарлан “14 дүгээр Далай ламын хувиар би түүхэн эрх мэдлээсээ сайн дураар, баяртайгаар, бахархалтайгаар татгалзсан. Хаад ноёд, шашны удирдагчдын засаглал бол үеэ өнгөрөөсөн гэж үздэг. Шашин ба төрийн байгууллагууд тусдаа байх ёстойг үргэлж хэлж ирсэн учраас энэ хоёр үүргийг нэгтгэх нь нийцэмгүй санагдаж байсан. Түүнчлэн дүрвэн гарсан төвөдүүд ардчиллын талаар хангалтай мэддэг болж, боловсрон бэлэн болсон тул эрх мэдлээ шилжүүлэх цаг нь болсон гэж үзэж байна. Би тэдэнд бүрэн итгэж байна. Ингэснээр би цагаа хүмүүнлэг үнэт зүйлсийг болон шашны эв нэгдлийг дэлгэрүүлэхэд зориулагдана” хэмээн хэлсэн байна.
|
| His Holiness the Dalai Lama with members of the press on Capitol Hill in Washington DC, USA, on July 7, 2011. Photo/Tenzin Choejor/OHHDL |
Тэрээр энэ шийдвэр гэнэт тохиосон зүйл огт биш, харин олон жил бодон тунгааж ирсэн зүйл хэмээн онцолсон юм. Бага балчир үеэс эхлэн Tөвөд улсын засаг захиргааны тогтолцоог шүүмжилж ирсэн тэрээр 1954 онд Бээжин хотод, 1956 онд Энэтхэг улсад зочлох үеийн ялгааг дурсав. 1954 онд Хятад улсын Ардын Их Хуралд гишүүнээр оролцох үед нь гишүүд нь дуугүй, сахилга баттай байсан бол 1956 онд Энэтхэг улсын парламент дуу чимээтэйн дээр үг хэлэх, сэтгэх эрх чөлөөтэй байсан нь гүн сэтгэгдэл үлдээжээ. 1959 онд дүрвэж Энэтхэг улсад ирснээсээ хойш ардчилалд шилжих үйл явцыг эхлүүлсэн бөгөөд “2001 он гэхэд бид сонгуулиар улс төрийн удирдлагаа нээлттэй сонгосон. Тэр үеэс би хагас тэтгэвэрт гарсан гэж хэлж болно. Одоо 10 жил өнгөрсөн тул бүрэн тэтгэвэрт гарах цаг иржээ. Манай дүрвэгсдийн засаглал бүрэн ардчилсан зарчимтай болсон. Бид үүгээр үнэхээр бахархаж байгаа. Энэ тухайгаа олон жилийн дэмжигч, найз нөхдөдөө тайлагнах нь миний үүрэг юм” хэмээн онцолсон байна.
Үүний дараа Дээрхийн гэгээн XIV Далай лам зочид буудалдаа буцсан байна.
Англи хэлнээс орчуулсан T.Ялгуун
