АНУ, Нью-Йорк муж, Вүүдсток, 2006 оны 9-р сарын 22
(Блэйз Швайцер / “Daily Freeman”)
Олон улсын Энх тайвны өдрийг тохиолдуулан Дээрхийн гэгээн XIV Далай лам Пүрэв гарагт Вүүдсток хотод айлчилж, мянга мянган хүний хүндэтгэл, бишрэлийн дунд дээдийн номыг айлдлаа. Аюулгүй байдлын үүднээс нууцлагдсан байсан айлчлалын мэдээлэл амнаас ам дамжин тархаж, хүмүүс хэдэн цагийн өмнөөс хотын Энди Ли талбайг дүүргэсэн байв.
71 настай Нобелийн энх тайвны шагналтан тэрээр тайзнаа морилонгуутаа шашны удирдагчдын алдаа, улс төрчдийн айдаст тулгуурласан үгсийг шүүмжлэхээс илүүтэй, хүн төрөлхтөний дотоод үнэт зүйл, уужуу тайван сэтгэл, энэрэнгүй зангийн талаар онцлов.
“Хүн бүр амжилттай, аз жаргалтай амьдрах бүрэн эрхтэй, амжилт аз жаргалыг мөнгөөр хэмжиж болохгүй ба бид дотоод үнэт зүйлсээ хэзээ ч мартах ёсгүй. Дотоод үнэ цэнэ гэдэгт би хүний сайхан сэтгэл, өөрөөр хэлбэл энэрэн нигүүлсэх сэтгэлийг хэлж байна” хэмээн Дээрхийн гэгээн айлдлаа.
Эцэг эхийн хайранд хүүхэд хэрхэн дэлгэрч өсдөг шиг, айл хөршүүдийн халуун дулаан сэтгэл, энэрэнгүй хандлагад нийгэм бүхэлдээ уярч өөрчлөгддөг. Бие биедээ дотночлон тусалж, эерэг бөгөөд халуун дулаан уур амьсгал бүтээх хэрэгтэй. Сайхан сэтгэлээр өдөөгдөж хийсэн үйл нь тусыг хүртэж буй хүндээ бус тусалж буй хүндээ хамгийн түрүүнд ач тусаа өгдөг билээ. Харин өш хонзон, сөрөг сэтгэлүүд аль аль талыг асар ихээр шаналган зовоодог хэмээн тэрээр онцоллоо.
“Айдас, үзэн ядалт, атаа жөтөө сэтгэлийг бүрхэх үед хүний зөв бурууг шүүн тунгаах тархины хамгийн сайн хэсэг нь хэвийн ажиллаж чаддаггүй” хэмээн айлдаад, ийм мэдрэмжүүд нь ухааныг мохоодог гэдгийг сануулав. “Тийм үед та хэзээ ч хүссэн үр дүндээ хүрэхгүй.”
Хэдийгээр Дээрхийн гэгээнтэн Бурханы шашины гол төлөөлөгчүүдийн нэг ч, Бурханы шашины нэрийг өргөх, эсвэл Хятадын уламжлалт шашинтай өрсөлдөх зорилго байхгүй билээ. Харин дэлхийн олон шашин, олон үзэлтэй хүмүүс эв нэгдэлтэй хамтран амьдрах нь насан туршийнх нь чухал зорилт бөгөөд сүүлийн үеийн үйл явдлууд энэ санааг нь улам бататган харуулж байна.
Тэрээр жинхэнэ шашинтнууд хэзээ ч шашны нэрийг ашиглан үзэн ядалт өдөөх ёсгүй хэмээн онцлов. “Шашны нэрийг барин, эсрэгээрээ илүү их зөрчил, талцал үүсэх тохиолдол цөөнгүй” хэмээн мөн айлдав.
Тэрээр Бурханы шашингүй газар болох Жерусалем хот руу хэд хэдэн удаа айлчилсан бөгөөд мөн олон удаа Пап лам нар, Тереза Эхтэй уулзаж, мусульман, хинду, жүүш шашинтнуудтай харилцан ярилцаж байжээ. Ингэхдээ эв нэгдлийн төлөө олон шашны хамтарсан залбирал, бясалгалыг дэмжиж буйгаа илэрхийлсэн. “Харилцан хүндэтгэл дээр суурилсан эв найрамдал хамгийн чухал нь” хэмээн онцоллоо.
Далай ламын хамгаалалтын баг ирсэн хүмүүс хэт олширвол арга хэмжээг цуцална гэж анхааруулж байсан ч, бүх зүйл саадгүй болж өнгөрөв.
АНУ-ын хэд хэдэн мужаас зорин ирсэн хүмүүс Вүүдстокт цагийг нь тулган бус, хэдэн цагийн өмнөөс ирж, аль болох тавцангийн ойролцоо сууцгаалаа.
Ньюбёрг хотын оршин суугч Элейн Тейлор хүүхэд ахуйдаа еврей уламжлалд өссөж ямар нэгэн шашиныг дагадаггүй ч “сайн сайхныг эрж, түүнд хүрэхийг хичээх ёстой” гэж итгэдэг учраас Далай ламыг харах энэ боломжийг алдахыг хүсээгүй “Энэ бол амьдралд тохиох ганцхан боломж” гэж тэр хэлэв.
Беарсвилл хотын жааз төгөлдөр хуурч Уоррен Бернхардт энэ үйл явдлыг “жинхэнэ утгаараа Вүүдсток” гэж тодорхойлов. Тэр Далай ламын шавь биш ч, айлчлал түүнийг үнэхээр гайхшруулсан гэж хэлээд, “Үнэхээр сэтгэл догдлом мөч” хэмээн нэмж хэллээ.
Лонг Айлендын оршин суугч Труди “Сита-дас” Пеллегрино дараах үгийг хэлэхдээ бараг гэрэлтэж байв:
“Тэр үнэхээр гайхалтай хайр энэрэлийн энерги болон амар амгалаг цацруулдаг. Үнэхээр шүү.”
Далай лам тухайн өдөр асуулт авч хариулаагүй бөгөөд өөрийг нь урьсан Вүүдсток дахь Карма Трияна Дхармачакра (КТД) хийдийн барилгын хэмжээтэй холбоотой эсэргүүцлийн самбаруудад ч хариу өгөөгүй. Хийдийн том барилга хажууханд байрлах Христийн жижиг сүмд сөргөөр нөлөөлж байна гэж үзсэн тэд “Далай лам аа, КТД-д илүү сайн хөрш байхад нь туслаач” гэсэн бичигтэй самбар барьж байв.
Харин тэрээр олны дунд харагдсан “Төвөд Вүүдстокын сэтгэлд оршиж байна” гэх нэгэн самбарт хариу өгөн, Төвөдийн хүндрэл бэрхшээл үргэлжилсээр байгааг дурдсан байна.
1959 онд БНХАУ Төвөдийг эзлэн авсны дараа Далай лам Энэтхэг рүү дүрвэж байв. Харин энэ өдөр тэр Миедс уулын замаар КТД хийд рүү гарахаасаа өмнө “Төвөд Вүүдстокын сэтгэлд оршиж байна” гэсэн самбар барьсан хүнтэй уулзан талархал илэрхийлжээ. Тэрээр Төвөдийн нөхцөл байдал өнөө ч бэрх хэвээр байгааг хэлээд: “Бидэнд та бүхний ёс суртахууны дэмжлэг үнэхээр хэрэгтэй” хэмээн онцолсон юм.
Тайзнаас буухын өмнө Далай лам алгаа нийлүүлэн олонд хүндэтгэл үзүүлэв. Харин түүнд хариу болгон мянга мянган хүн алгаа хавсран буцааж ёсолсон нь нэгэн далай давалгаалж буй мэт сэтгэгдэл төрүүлж байлаа.
