Энэтхэг, Ладак, Лех, Шиватсэл – Жаммугаас хөлгийн жолоо залахаас өмнө Дээрхийн гэгээн Далай лам тэнд сурдаг 400 гаруй ладак оюутантай уулзав. Тэрхүү уулзалт, ярилцлагын үеэр Дээрхийн гэгээн оюутнуудад Махатма Ганди Энэтхэгийн эрх чөлөөний төлөө тэмцэлдээ “ахимса” буюу хүч үл хэрэглэх аргыг улс төр дэх зарчмаа болгон баримталж байсныг дурдлаа. Орчин цагт дэлхий дахинд хамгийн их хэрэгтэй байгаа “каруна” буюу энэрэл нигүүлслийг Энэтхэгийн залуу үе дадуулах нь чухал гэж Дээрхийн гэгээн нэмж айлдав.
Дээрхийн гэгээний сууж явсан хөлөг онгоц Жаммугаас нэлээд хүчлэн байж дээш хөөрч борооны улирлын үүлсийг нэвтлэн Ладакын уулсын дунд газардав.
Дээрхийн гэгээнийг Лехд газардах үед Ладакын ард түмэн халуун дотноор угтан авсны дээр түүнийг Кушо Бакула Ринбүчийн нэрэмжит нисэх онгоцны буудлаас Чогламсарын ойролцоох Шевацел Подран дахь өргөөгөө чиглэн явах замын хажуугаар эгнэн зогсоод мэндчилж байлаа. Зорьсон газраа морилох үест нь Дрикун Чецанг ринбүүчи, Тикси ринбүүчи болон бусад лам нар угтан авлаа.
Өөртөө засах хөгжлийн зөвлөл (LAHDC)-ийн тэргүүн, хуульч Адв Таши Гялцэн, Парламентын гишүүн Жамъян Цэрэн Намжил, Ладакын Буддын шашны холбооны тэргүүн Түвдэн Чеван, Ладакын хийдийн холбооны тэргүүн Дэнзэн Вандак болон бусад холбогдох байгууллагын төлөөлөл түүнд хүндэтгэл үзүүлэв.
Дээрхийн гэгээний машины цуваа дайран өнгөрөх үеэр мянга мянган ладак, төвөд иргэд, лам нар, хөгшин залуу хүмүүс, дүрэмт хувцастай сургуулийн сурагчид замын хоёр талаар эгнэн зогссон нь нутгийн иргэд тэр даяараа гарч ирсэн мэт сэтгэгдэл төрүүлж байлаа. Тэд гартаа үнэрт хүж, баглаа цэцэгс, торгон хадаг барин нүүрэндээ инээмсэглэл тодруулан Дээрхийн гэгээнийг угтан мэндчилэх ажээ.
Шивасэл Подранд Дээрхийн гэгээнийг нутгийн эрхэм хүндтэй зочид дахин ёслол төгөлдөр угтан авлаа. Уламжлал ёсоор цай болон амтат будаан зоог барив.
Тэнд цугласан сүсэгтэн олонд Дээрхийн гэгээн эхлээд төвөд дараа нь англи хэлээр “дахин энд ирсэндээ маш их баяртай байна” гэв. Намайг угтан авсан энэ олон сүсэгтнийг хараад миний сэтгэл ихэд хөдөллөө. Ладакын ард түмэн болон миний хооронд сүсэг бишрэл, асрал энэрэлд дулдуйдсан онцгой холбоо байдаг бөгөөд би үүндээ ихэд талархаж явдаг” хэмээн өгүүллээ.
Энэхүү боломжийг ашиглан та бүхнийг боломжтой бүхий л газарт хэзээ ямагт мод тарьж байхыг хичээнгүйлэн хүсэж, уриалж байна. Миний эрхэм анд, Энэтхэгийн байгаль хамгаалагч агсан Сундерлал Бахугуна Хималайн бүс нутгийн хүмүүст модны ач холбогдлыг байнга хэлж, сануулж байгаарай гэж надад захисан билээ. Мод тарьж, арчлах нь дэлхийн дулаарал, цаг уурын өөрчлөлтийг саармагжуулахад хүн бүрийн хийж чадах чухал алхам юм.
Эндэхийн цаг агаар миний өвдгөнд ээлтэй байдаг тул хэд хоног өнжиж Жанрайсиг (Avalokiteshvara) бурхны авшиг хайрлах ба 2018 онд эхлүүлсэн Шантидева гэгээний ‘Бодисадвын явдалд орохуй” судрын есдүгээр бүлгийн тайлбарыг үргэлжлүүлэн айлдах бодолтой байна.”
Дээрхийн гэгээн өөрийн өргөө рүүгээ морилохоор шинээр суурилуулсан цахилгаан шат руу алхах үедээ тэнд цугласан сүсэгтнүүд рүү гараараа даллав. Үүгээр тухайн өдрийн айлдвар өндөрлөв.
Англи хэлнээс орчуулсан Б.Баярма
