Энэтхэг, Дхарамсала хот, 2010 оны 3 дугаар сарын 15 - Өнөөдөр Дээрхийн гэгээн Далай лам Төвөдийн Тэсриндэнзэн хааны зарлигаар манай эриний VIII зуунд Энэтхэгийн хамба лам Шантарагшидагийн Төвөдөд бий болгосон Муласарвастивада Винайн уламжлалын дагуу хэсэг лам нарт дүүрэн гэлэн буюу бикшү хуврагын сахил хүртээлээ.
Эх орноосоо дүрвэн Энэтхэгт амьдарсан сүүлийн 51 жилийн хугацаандаа Дээрхийн гэгээн өнөөдөр сахил хүртсэн 32 хуврагыг оруулаад нийт 7795 гаран хуврагт бикшү сахил хүртээсэн байна. Бага хөлгөн (Хинаяна) болон Их хөлгөн (Махаяна)-ий уламжлалын аль алинд сахидаг буддын шашны хуврагын сахилга батын дүрэм болох Винай нь буддын шашны төвлөрөл, эрдэм ухааны суурь юм. Иймээс бикшү сахил хүртэгсэд бүрэн сахил хүртсэнээр номд үйлчлэхээс гадна өөрсдийн дотоод сэтгэлдээ энэ суурийг тавих боломж олдсонд баяртай байдаг билээ.
Сахил хүртээхээс өмнө Дээрхийн гэгээн болон түүнд тусалсан ахмад хуврагууд өөр бусдад сахил өргүүлэх бэлтгэл болгон өөрсдийн ам тангарагаа зөрчсөн гэм буруугаа наманчлан, сахил санваараа сэргээх ёслол үйлдлээ.
Сахил хүртээх ёслолын эхэнд Дээрхийн гэгээн шинээр сахил хүртэж буй бикшү нарт энэ сайхан үйл явдлыг тохиолдуулан Бурхан багш болон ёслолд оролцож буй ахмад хуврагуудад цэцэг өргөхийг зөвлөсөнд тэд ёсчлон гүйцэтгэв. Үүний нэгэн адилаар шинэ бикшү нар Дээрхийн гэгээний зааварчилгааны дагуу буддын шашныг үндэслэгч Бурхан багш, сахил хүртээх хамба болох Дээрхийн гэгээн, ёслолд оролцож буй бусад арван ахмад хуврагуудад мөргөлөө. Үүнд өнөөдрийн ёслолын Үйл ажиллагааны мастер, Нууцын мастерийн үүргийг тус тус гүйцэтгэсэн Намжил дацангийн хансүр эрхэмсэг Жадо ринбүүчи, Намжил дацангийн одоогийн хамба, эрхэмсэг Тамтог ринбүүчи нар байв.
Дээрхийн гэгээн мөн лам нарын хоёр шар дээл, дотуур дээл, олбогийг адислаж, ирэх шөнийн турш эдгээр хувцаснаасаа салахгүй байхыг захилаа. Хэрэв тэд энэ хугацаанд эдгээр хувцас эдлэлээсээ холдох юм бол эрх бүхий бикшүгээр дахин адислуулах ёстой болохыг сануулав.
Сахил хүртээх үеэр лам нар гурав гурваараа нэгэн бүлэг болон сахил хүртэж байх үед бусад нь чихээ таглаж байсан нь тогтсон уламжлалыг дагасан хэрэг юм.
Лам нар сахил хүртсэн газраа үдийн зоог барьсан нь тэдний тухайн өдрийн хамгийн сүүлийн хоол байлаа. Сахил хүртсэн лам, гэлэнмаа нар үдийн хоолны дараа хоол идэхгүй байх тангараг өргөдөг байна.
Сахил хүртээсэн хамба бикшү нарт хандан тангаргаа цэврээр сахин, зөрчил гаргахгүй байхыг захиж, хэрхэн сахих талаар шаардлагатай зөвлөгөөг өглөө.
Энэ удаагийн ёслолд Дээрхийн гэгээн Муласарвастивада уламжлалын дагуу лам нарт бикшү сахил хүртээх зан үйлийг сонирхуулахаар Шри Ланкын бикшү эрхэмсэг Б. Дхаммаратана Маха Терог урьсан байна.
Англи хэлнээс орчуулсан Б.Одгэрэл
